پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده آموزة بداء، يكي از آموزه‌هاي اعتقادي مهم دين اسلام و از انديشه‌هاي اختصاصي شيعه است كه حاصل تعاليم حضرات معصومين‌‌‌‌ است. بررسي آثار و پيامد‌هاي اعتقاد به بداء، مقصود اصلي اين پژوهش بوده كه با تحليل عقلاني مبتني بر متون ديني انجام شده است. اعتقاد به اين آموزه، آثار ارزشمندي در حوزة افكار و اعمال انسان دارد و هم در بعد فردي و هم در بعد اجتماعي اثرگذار است. پژوهش حاضر با روش توصيفي تحليلي، درصدد بررسي آثار و پيامد‌هاي اعتقاد به بداء بوده است. تكميل اعتقاد توحيدي، اولين تأثير فردي اعتقاد به بداء است. اثر ديگر باور به بداء در بعد فردي، معطوف‌شدن توجه انسان به قدرت و علم خداوند است. همچنين كسي كه به بداء اعتقاد دارد، به تبيين صحيحي از ربوبيت الهي دست پيدا مي‌كند. تقويت روحية مسئوليت‌پذيري در زندگي، از ديگر آثار فردي بداء است. اثر ديگر باور بداء اين است كه براي فرد، اميد ايجاد كرده و يأس را از دل او مي‌زدايد. علاوه‌ بر آن، حالت خوف و رجا در شخص معتقد به بداء افزايش پيدا مي‌كند. روي‌آوردن به انجام اعمال صالح و بازداشتن از افعال زشت، يكي ديگر از آثار فردي اعتقاد به بداء است؛ چراكه باور به آموزه بداء، مقدمة پذيرفتن تعاليمي مانند دعا، صدقه، صله رحم و... است. با اعتقاد هر فرد به بداء، آثار فردي در اجتماع نيز متبلور مي‌شود. تقويت روحية مسئوليت‌پذيري عمومي و سعادت دنيوي و اخروي جامعه، از بارزترين آثار اجتماعي است كه با ايمان به مسئله بداء حاصل مي‌شود. افزايش احساس تعبد و تضرع، از ديگر آثار اجتماعي اين آموزه است. چگونگي اعتقاد جوامع اسلامي به مسئله سرنوشت، تأثيرات مهمي در زندگي اجتماعي آن‌ها دارد. چنين جامعه‌اي بر اساس تعاليم ديني و با اراده، به‌دنبال ايجاد سرنوشت مطلوب خود است و براي آن تلاش مي‌كند. پويايي جامعه نيز از آثار اجتماعي اعتقاد به بداء است.