پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده ارائه مجموعه‌اي از مصاديق نوپديد تضييع حق الناس، موضوعي مهم است كه در آثار مشابه كمتر به آن پرداخته شده است؛ نتيجه اين فقدان، در گسترش انواع تضييع حق‌الناس در فضاي حقيقي و مجازي، در جامعه امروزي به دليل فقدان الگويي براي تطبيق مصاديق مدرن حق الناس با مباني فقهي و اخلاقي و در نتيجه عدم برخورد مناسب با اين امور مستحدثه، مشهود است. پژوهش حاضر، به روش علّي به منظور بررسي مصاديق مدرن تضييع حق الناس صورت گرفته است و در آن با توجه به اينكه حق‌الناس مدرن و تضييع آن را بايد در بستر اقتضائات دنياي جديد شناخت، سپس با مباني اسلام بر آنها حكم نمود، به تبيين مصاديق مدرن تضييع حق‌الناس در زمينه مسائل مالي و معنوي پرداخته مي‌شود. از مصاديق مدرن تضييع حقوق مالي در فضاي مجازي عبارتند از: قمار در بازي هاي اينترنتي، كانال‌هاي فيك و اعضاي فيك فضاي مجازي براي بُرد تبليغاتي و تأثير بيشتر؛ و در فضاي فيزيكي: مسائل نو پديد رباي بانكي و حق تاخير اقساط و اجبار مشتري بر آنها، توليد و انتشار برنامه‌هاي مخرب؛ و مشترك بين مجازي و فيزيكي: مسأله ماليت كافر بر اموال خود و تزاحم مسأله منافع مسلمين. و نيز از مصاديق مدرن تضييع حقوق معنوي در فضاي مجازي عبارتند از: قوانين كپي رايت و حق التاليف؛ و در فضاي فيزيكي: حق همسايگي و آپارتمان نشيني. در آخر به اين نتيجه مي‌رسيم كه مي‌توان با شناخت مصاديق مدرن حق الناس در فضاي مجازي و فيزيكي، و تطبيق آنها با بايسته‌هاي دين، حكمي متناسب در صورت تضييع آنها استنباط كرد كه البته نياز به پژوهشي مستقل دارد.