پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

دولت‌هاي آل‌بويه (321ـ447ق) و صفويه (907ـ1135ق) هر دو از حاكميت‌هاي سرشناس تاريخ تشيع به شمار مي‌روند كه سر جمع اين دو حكومت به مدت 354 سال حكومت بر انتشار را پوشش داده‌اند. از آنجايي كه فرهنگ مذهبي هر دولتي نشان دهنده وضعيت زمانه و نوع دسترسي دولت‌ها به قدرت است، اين بررسي، در پي واكاوي جنبة فرهنگ مذهبي اين دو دولت و در پاسخ به چگونگي مقايسة تطبيقي رويكردهاي دولتي آل‌بويه و صفويه در عرصه فرهنگ مذهبي در عصر بويهيان و صفويه است. يافته‌ها حكايت از آن دارد هر يك از اين دو دولت، در يكسري از اصول و رفتارها مشتركاند، اما به دليل تفاوت زماني و اقتضائات زمانه، اين موضوع درميان هر دو دولت، در جنبه‌هايي نيز با يكديگر مختلف است. مداراي مذهبي، آسآن‌گيري ديني و تحمل عقايد و افكار مختلف، اصل رفتاري در هر دو حكومت است. با اين تفاوت كه نقش هر يك در پيشبرد انديشه‌هاي شيعي و تبليغات شيعي با يكديگر متفاوت است. اهداف فرهنگي و مذهبي دارد. رشد تشيع و علني شدن شعائر ومناسك آن، پرورش دانشمندان و رواج فقه شيعي و تدوين كتب حديثي، رواج همزيستي مسالمت‌آميز و مذهبي با توجه به تنوع قومي و فرق متعدد اسلامي، رشد مباحثات علمي و اسلامي و احياءء نقش عنصر ايراني در مناسبات جهان اسلام از عناصر اصلي فرهنگ مذهبي اين دو دوره است.