پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اين پژوهش از تعاريف مباني و ادله برهان لطف را به صورت انتقادي از طريق سنجش عقلي مورد تحليل و ارزيابي قرار داده است. پژوهش حاضر براي پاسخ به اين سوال كه «آيا برهان لطف يك اصل بديهي و تمام است؟» با روش توصيفي تاليف شده است. در پي پرسش مطرح شده، ابتدا ضروري است تا مباني و دلايل عقلي برهان لطف مورد ارزيابي قرار گرفته و اشكالات آن با تحليل‌هاي عقلي واكاوي شود تا در كنار آن مرز بين اشكالات و شبهات به خوبي مشخص شود. در رابطه با برهان لطف و اشكالات آن مقالات فراواني به رشته تحرير در آمده است ولي در پژوهش‌هاي مورد نظر به صورت جامع به بيان اشكالات و ثمرات آن پرداخته نشده است. برخي از يافته‌هاي كلي اين پژوهش بر اساس مطالعه كتب و مقالات كلامي و فلسفي عبارتند از: برهان لطف به‌خوبي تبيين نشده است و تقسيم آن به لطف مقرّب و محصّل ثمري در پي ندارد انتقاداتي كه بر ادله برهان لطف صفات حكمت و عدالت وارد شده صحيح و تنها ادله مورد قبول برهان لطف و رحمت الهي است.ادله برهان لطف با اشكالاتي روبرو است كه ضرورت وجوب برهان لطف را به خوبي اثبات نمي‌كنند. كاربرد برهان لطف در اثبات مسائل كلامي از جمله ضرورت ارسال رسل وجوب نصب امام ولايت فقها و اجماع لطفي تام نبوده و استمداد از برهان حكمت ضروري است. هر چند برهان لطف به صورت جزئي مي‌تواند وجوب نصب امام را مستدل كند. برهان لطف يك اصل بديهي نيست و نياز به اثبات دارد.