پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

دعاي مشلول يا دعاي «الشاب المأخوذ بذنبه» از امام علي (عليه‌السّلام) نقل‌شده است. حضرت اين دعا را به جواني آموزش داد كه به خاطر گناه و ستمي كه در حقّ پدرش كرده بود، فلج شده بود. جوان پس از خواندن اين دعا در خواب، حضرت رسول (صلّي الله عليه وآله) را ديد كه دست مباركش را بر اندام وي كشيده و به او توصيه نمود كه بر اسم اعظم خداوند محافظت كند. پس جوان بيدار شد درحالي‌كه شفا يافته بود؛ اما نداشتن سند معتبر، صحت اين دعا را از ديدگاه علم رجال مخدوش نموده است. راه‌هاي گوناگوني براي برطرف نمودن اين ضعف سندي وجود دارد. در اين پژوهش سعي شده با روش توصيفي – تحليلي، پس از عرضه دعاي مشغول به قرآن كريم، گونه‌هاي رابطة بينامتني بين اين دو متن ارزشمند واكاوي شود تا ميزان تأثيرپذيري آن از كلام وحي مشخّص گردد. اين شيوه ازجمله قرينه‌هايي است كه به‌وسيله آن مي‌توان درستي انتساب اين دعاي شريف به معصوم را نشان داد. بر اساس اين مبنا، كاركرد آيات قرآن كريم به‌عنوان متن غايب در دعاي مشلول به‌عنوان متن حاضر واكاوي شده تا گونه‌هاي روابط بينامتني بين اين دو متن تبيين گردد. نتايج پژوهش نمايانگر، تأثيرپذيري ژرف و معنادار دعاي مشلول از آيات قرآن كريم است و كم‌تر فرازي ديده‌شده كه ريشه‌اي در قرآن نداشته باشد؛ انواع روابط بينامتني اعم از ساختاري (تطابقي و تعديلي)، واژگاني و مضموني در دعاي مشلول وجود داشته و پربسامدترين روابط بينامتني به شكل نفي متوازي است.