پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: پژوهش حاضر به بررسي نقش آگاهي ‌هاي تاريخي و جغرافيايي در تفسير باتاكيد بر روايات ائمه عليهم السلام پرداخته و از دو روش تحقيق، توصيفي ـ تحليلي و تحليلي ـ استنباطي بهره برده است. به منظور دستيابي به اهداف پژوهش هر فصل به دو دسته تبييني و تكميلي تقسيم بندي شد و در هر قسمت به مباحث مهم تاريخي و جغرافيايي كه در شناخت بهتر ما از نقش آنها كارآيي داشت تبيين گرديد . براي جمع آوري داده ها به صورت كتابخانه اي و اسنادي به منظور كشف حقايق، گسترش مرزهاي دانش و زير بناي تحقيقات ديگر استفاده شد. داده هاي پژوهش از طريق روشهاي نقلي و عقلي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه نمي‌توان رويكرد قرآن نسبت به عوامل جغرافيايي و تاريخي را ناديده انگاشت. آيات قرآن كريم به اين عوامل توجّه خاص دارد و آنان را گاهي به شكل روشن، گاه نيمه‌روشن، و گاه نيز به شكل مبهم مطرح كرده است. همچنين يافته ها نشان داد كه مفسران در تفسير آيات بي‌شماري از قرآن كريم، از علم جغرافيا مدد جسته ‌اند. گاه در شاخه جغرافياي طبيعي و گاه در شاخه جغرافياي تاريخي وارد اين حوزه علمي شده ‌اند. بنابراين نتيجه مي گيريم كه آگاهي هاي تاريخي و جغرافيايي در نگاه ائمه نقش مهمي در فهم بهتر تفسير دارد.