پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

ايمان يكي از مهمترين مباحث كلامي است كه آيات بسياري از كلام وحي و روايات به آن اشاره نمودهاند. متكلمان، انديشمندان و مفسران مسلمان، درباره ايمان نظريههايي را بيان داشتند. از اينرو، احمدالحسن بصري (يماني) كه ادعا دارد، سيد يماني و فرزند امام مهدي است، در اين زمينه به نظريه پردازي پرداخته است. اين پژوهش بنيادي كه نقلي- وحياني است با روش گردآوري اطلاعات كتابخانهاي، به شيوه توصيفي و تحليلي، نظرات قرآني احمدالحسن بصري درباره ايمان را نقد، ارزيابي و پردازش كرده است. مطابق يافتههاي پژوهش، در تبيين مسئله چيستي ايمان، تعاريف احمدالحسن در اين باره اينگونه است، ايمان را باور داشتن وعمل كردن به دستورهاي الاهي ميداند و گاهي تعاريف متفاوتي را ميآورد كه در برخي موارد آن تعاريف با آموزههاي ديني هماهنگي ندارد. مدعي يماني، در زمينه اقسام ايمان نيز، نظير ايمان مستقر و مستودع، اجباري و اختياري، اضطراري و اشتياقي نظرياتي دارد كه گاهي به اعتقادات وهابيان و خوارج نزديك شده است. همچنين احمدالحسن در زمينه متعلّقات ايمان، همچون «ايمان به خدا» و توحيد، نظري در خصوص طي شدن همه مراتب توحيد با گفتن «بسم الله الرحمن الرحيم» دارد كه صحيح به نظر نميرسد. وي نيز در بحث «ايمان به رسالت و امامت» عصمت را شرط لازم امامت نميداند و مقامات پيامبران و اوليا را پايين ميآورد، درحاليكه ادله نقلي و عقلي بر عصمت و جايگاه والاي آنان دلالت دارد. مدعي يماني در باب ايمان به ملائكه و ايمان به معاد نظريه خاصي ارائه نكرده است.