پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تفسيرقرآن در گذرگاه زمان چهره گوناگوني به خود گرفته و انواع و اقسام گوناگوني پيدا كرده. عالمان و متفكران اسلامي از زواياي مختلف به تفسير قرآن پرداخته اند و از جمله ي اين زوايا ، تفسير آيات قرآن بر اساس ساختار سوره هاست كه به روش تفسير ساختاري شهرت يافته است. بر اساس اين نظريه هر سوره، غرض واحدي دارد و آيات آن در نظمي منطقي به غرض سوره مرتبط ميگردند . در ميان مفسراني كه به وجود غرض واحد در هر سوره اعتقاد دارند، دو رويكرد توصيفي و استدلالي براي شناسايي غرض سوره وجود دارد. در رويكرد استدلالي، مفسر تلاش مي كند با تكيه بر شواهد درون متني و برون متني، غرض سوره را كشف نموده، كيفيت راهيابي خود را به غرض سوره به طور مستدل و ضابطه مند بيان نمايد. در اين پژوهش ابتدا به بيان مراحل و قواعد كشف استدلالي ساختار و غرض سورهها و سپس روش كشف استدلالي ساختار و غرض سورههاي احقاف، محمد، فتح و حجرات به روش علمي شناسايي شده است .روش تحقيق و روش گرد آوري اطلاعات در اين پژوهش توصيفي كتابخانه اي مي باشد . نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه غرض سوره احقاف هشدار به مشركاني كه عقايد و رفتارهاي نادرستي بر خلاف معارف دين خدا دارند مي باشد. و غرض سوره محمد حمايت هاي دنيوي و اخروي خداوند از مؤمناني كه وظايف خود را براي حمايت از دين خدا به طور كامل انجام ميدهند مي باشد و غرض سوره فتح بركات صلح حديبيه بيانگر ضرورت پيروي كامل مسلمانان از همه تعاليم و دستورات پيامبر اسلام است و غرض سوره حجرات ضرورت عمل كردن مؤمنان به همه وظايف ديني در برابر پيامبر اسلام و ساير مؤمنان مي باشد. كليد واژه: كشف استدلالي غرض سوره، ساختار سوره، سياق سوره، سوره احقاف، سوره محمد، سوره فتح، سوره حجرات