پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قرآن كريم، دربردارنده برنامههاي لازم براي زندگي بشر است. اما همه مخاطبان قرآن، قادر به درك مفاهيم بلند آيات، نيستند. بنابراين رجوع به تفاسير و شناخت مفاهيم اين كتاب آسماني، لازم و ضروري است. گاه مشاهده ميشود، مفسران در پارهاي از آيات، با يكديگر اختلافاتي دارند كه منجر به پذيرش يا عدم پذيرش يك نظريه تفسيري، ميشود. تفسير «الميزان» و «تسنيم» نيز از اينگونه اختلافات، خالي نيستند و هر چند دومفسر، روش اجتهادي و قرآن به قرآن را به كار بردهاند، اما افتراقاتي نيز، دارند. در بخش «مفردات قرآن»، دومفسر با دستهاي از معاني مواجه هستند. «معناي افرادي»، بدون لحاظ قرائن. «معناي استعمالي» با استفاده از قرائن متصل يا پيوسته و «معناي جدي» با استفاده از قرائن متصل و منفصل. دو مفسر در استفاده از هرسه معنا، تفاوتهايي دارند و راز آن، مربوط به درك و دريافت، از «واژگان» است. همچنين تفاوتهاي مباني تفسيري «تسنيم» نسبت به «الميزان» عبارت است از «ارتباط آيات با روايات»، «مباحث فقهي»، «طرح مباحث علمي»، «جامعنگري نسبي» و غيره كه راز آن را ميتوان، در ارائه «تسنيم» در حضور فضلا و انديشمندان، جست و جو كرد. دو مفسر از كتب تفسيري «شيعه» و «سني»، كتب «لغت»، كتب «روايي» ، «علمي» و «تاريخي» بهره گرفتهاند اما مفسر «تسنيم»، در هر زمينه، از كتب گوناگون و تعداد بيشتري از «منابع تفسيري» استفاده كرده است. راز اين مطلب در پاسخگويي به مسائل جديد و نيازهاي جامعه نهفته است. در بخش «برداشت از آيات»، ميدانداري علمي مفسر در استنباط از آيات و سخن مفسران، توجه به احتمالها، تقدم و تأخر آيات و غيره به چشم ميخورد. نگارنده «تسنيم» در برداشت از آيات نيز، دقيقتر، عمل كرده است و راز آن را بايد در شرايط زماني نگارش «تسنيم» يعني زمان استقرار نظام اسلامي و بهروز بودن و نيازسنج بودن «تسنيم» دانست.