پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

در حقوق جزاي امروز، توجه به اقدامات تاميني وتربيتي ، از امنيت بسزايي برخوردار است. در واقع اقدامات تاميني و تربيتي يكي از عكس العمل هاي موفق در برابر جرم مي باشد كه جايگاه خود را در كنار مجازات به عنوان يكي از راههاي اصلي مبارزه با جرم بار كرده است . كه اين اقدامات عبارتند از يك رشته وسايل دفاع اجتماعي كه به حكم قانون ، توسط قاضي وبر اثر وقوع جرم متناسب با وضع مزاجي ، استعداد ، منش وسوابق فرد خاطي وخطر ناك به كار برده مي شود تا وي بهبود يافته وبا اجتماع سازگار گردد ودست به ارتكاب جرم نزند. به عبارتي اقدامات تاميني وتربيتي واكنشي است مبني بر حمايت پيشگيرانه ونيز به وسايل وتدابيري اطلاق مي شود كه در مورد افراد خطرناك مورد استفاده قرار مي گيرد.يافته ها نشان مي دهد كه در حقوق اسلام نيز مسئله دفاع اجتماعي جامعه از خطر بزهكاري واصلاح وتربيت مجرمين از نظر دور نمانده واين امر سابقه علمي در صدر اسلام داشته است . هدف از اقدامات تاميني وتربيتي مورد تاكيد ومطلوب شرع، اصلاح ، تربيت وباز پروري مجرم پيشگيري از تكرار جرم مي باشد. همچنين بر اساس اصل قانوني بودن كه از مهمترين اصول حقوق كيفري به شمار مي رود ، جرم انگاري واعمال مجازات فقط بر طبق قانون خواهد بود. اين اصل پيش از حقوق موضوعه ، بر اساس ادله فقهي متعدد در حقوق كيفري اسلام با تاكيد بيشتر بر دامنه وسيع تري به رسميت شناخته شده است . بر اساس مباني فقهي به ويژه ادله قراني ، در احكام فرعي دين - جز در موارد حكم عقل به قبح يك عمل- بر خداوند است تا از باب لطف بر بندگان با فرستادن پيامبران ، حكم عقل را مورد تاييد قرار دهد تا حجت را بر بندگان تمام نمايد. از ديدگاه حقوق اسلام ، وصول تكليف به مكلف معيار است ، نه صرف ابلاغ از سوي شارع؛ بنابراين نفس بعث رسل راهي براي رساندن تكاليف واتمام حجت بر آنان است.