پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيدهيكي از مهمترين چالش هاي هر عصري در طول تاريخ، چگونگي انطباق دين با مقتضيات زمان و مكان است. گستردگي، تنوع و پيچيدگي روابط اجتماعي، كليت و مجرد بودن قوانين، پويا و زنده بودن فقه و حقوق اسلامي، ضرورت كارآمد بودن قواعد و قوانين فقهي و حقوقي در هر زمان و مكان، توجيه گر ضرورت تاثيرگذاري احكام خانواده از زمان و مكان مي باشد. حقوق خانواده بيش از ساير رشته هاي حقوق، تحت تأثير شرايط زماني و مكاني هر عصري قرار مي گيرد. مراجعه به آراء فقها و قانون مدني به وضوح اين مطلب را ثابت مي كند.تلاش هايي در جهت نيل به اين هدف انجام گرديده كه هر چند تا حدودي حقوق افراد را مناسب با شرايط آن عصر و آن مكان مي نمايد اما كافي نمي باشد چرا كه دو عنصر زمان و مكان، متغيرهايي هستند كه به تبع ميزان تغيير آن ها، حكم هم بايد تغيير نمايد. مهمترين دستاورد اين اثر اثبات اين مطلب است كه احكام خانواده تحت تأثير مقتضيات زماني و مكاني هر عصري بيشتر در جهت توسيع مصاديق احكام خانواده دستخوش تغيير قرار گرفته است. به گونه اي كه در بخش حقوق مشترك زوجين با گسترش مصاديق و موضوعات احكام، به دامنه اين احكام وسعت بخشيده و در بخش حقوق مختص به هر يك از زوجين، با تغيير و تحول در احكام مالي خانواده، به نفع زن مصاديق جديدي ايجاد و يا به مصاديق قبلي، موضوعات جديدي اضافه شده است.