پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده فهم و تفسير درست آيات قرآن منوط به بهره مندي از منابع تفسيري غني است و در صورت بي توجهي به اين نكته، مفسّر دچار برداشت هاي ناروا خواهد شد. در ميان منابع مختلف تفسير، منابع ادبي و بلاغي اهميت بسزايي در فهم درست از آيات قرآن را به عهده دارند. اين پژوهش سوره نور را به عنوان مورد تحقيقي خود انتخاب كرده و طبق دو تفسير مجمع البيان و بحر المحيط جزء منابع اصلي اين تحقيق مورد بررسي قرار داده شده است. اين تحقيق به چهار فصل تقسيم شده كه فصل اول به مباني و مفاهيم اعم از علوم ادبي، علوم بلاغي، معرفي مجمع البيان و معرفي بحر المحيط پرداخته است .در فصل دوم تأثير علوم ادبي در تفسير سوره نور از ديدگاه مجمع البيان و بحر المحيط به رشته تحرير در آمده و در ذيل آن علم لغت، نحو و صرف از ديدگاه اين دو مفسر و تطابق اين دو با تفاسير ديگر شرح داد شده است. در فصل سوم ، علوم بلاغت اعم از بيان ، معاني و بديع در آيات سوره نور با نگاهي به دو تفسير مذكور و مطابقت آن با تفاسير ديگر مورد بررسي قرار گرفته است. در فصل چهارم و فصل آخر به تفاوت هاي نكات ادبي و بلاغي و شباهت هاي آن دو در تفاسير مجمع البيان و بحر المحيط اشاره شده است. در نهايت پس از بررسي هاي انجام شده مي توان گفت از لحاظ نكات ادبي و بلاغي مجمع البيان بيشتر به نكات لغوي و نحوي و صرفي و كمتر به نكات بلاغي پرداخته ، اما در تفسير بحر المحيط به نكات نحوي بيشتر از نكات ديگر اهميت داده شده است . روش اين تحقيق به صورت توصيفي – تحليلي انجام گرفته و گردآوري اطلاعات از روش كتابخانه اي صورت گرفته است . نكات ادبي، بلاغي، سوره نور، مجمع البيان، بحر المحيط