پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اعجاز قرآن وجوه متعددي دارد كه در يك نگاه مي توان آن را بر دو قسم اعجاز بياني يا ساختاري و اعجاز معنايي يا محتوايي دانست كه ساير وجوه حول اين دو محور مي چرخند.نظم آهنگ و موسيقاي قرآن يكي از جنبه هاي اعجاز بياني است كه مي توان آن را از جنبه هاي مختلفي از جمله موسيقاي حروف، الفاظ، آيات و سور قرآن بررسي كرد. مراد از نظم آهنگ و موسيقاي قرآن، آوا و صوت و آهنگي است كه در نتيجه ادا كردن كلمه يا كلمات ايجاد مي شود. با اين توضيح كه هر كلمه بسته به نوع حركات، مد، نوع حروف و صفات و مخارج آن، زيادت و به تبع آن ابدال و ادغام و نيز حذف، آوا و آهنگ خاصي دارد كه مراد از موسيقي همين نغمه و آواي ايجاد شده است. در اين جستار بر آنيم تا به طور خاص به نظم آهنگ و موسيقاي قرآن بپردازيم تا ثابت شود نظم آهنگ و موسيقاي الفاظ قرآن از دلالت هاي خاصي از جمله: مبالغه در معنا، امتداد و پيوستگي، تداعي صداهاي خارجي يا حوادث، ايجاد خوف و اضطراب، آشكاري و وضوح، كندي و سستي در حركت، رفع ثقلت و ... بر خوردارند. لذا لفظ با نظام صوتي و موسيقي خود كاشف از اسرار و معاني گوناگون است و بين الفاظ قرآن از جهت صوت و آهنگ و زيبايي با مفهوم و معناي واژه هماهنگي و مناسبت وجود دارد. تناسب شگفت ميان نظمآهنگ و موسيقاي لفظ با معني در قرآن توانست جاودانگي، اعجاز و ماندگاري بي پاياني را پديدار ساخته و مؤانست و مناسبتي اسرار آميز را با انسان‌ها شكل بخشد. پژوهشگر ضمن پرداختن به موسيقاي حروف به بررسي موسيقاي واژگان ، آيات و سور قرآن و تاثير آن در معنا پرداخته است .اين جستار با هدف بررسي نظم آهنگ و موسيقاي قرآن و بيان زيبايي هاي آن، به روش و منهج استقرايي و با شيوه مطالعه كتابخانه اي انجام پذيرفت