پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده حرامخواري از بدترين عوامل و زمينه هاي نابودي انسان است. قرآن كريم به دليل رواج چنين معضلي در جامعه، بدان اشاره نموده است و با واژه هاي عام «سُحْت» و«أكل مال به باطل» از آن سخن به ميان آورده، سپس در آيات متعددي به تبيين مصاديق مختلف آن كه عبارتند از: درآمد حاصل از قمار، دزدي، كم فروشي، ربا، رشوه، فحشاء و همه ي كارهايي كه موجب سود برخي و زيان برخي ديگر شود پرداخته است. در اسلام، درآمدهاي اقتصادي را مي توان به سه دسته تقسيم كرد: حلال، حرام و مشكوك؛ درآمد حلال آن است كه از راههايي كه اسلام آنها را مجاز شمرده است به دست آيد، مثل: زراعت، تجارت، حرفه و صنعت، ارث، بخشش و غيره. درآمدهاي حرام آنهايي هستند كه اسلام به طور صريح آنها را حرام شمرده و پيروان خويش را از آنها منع كرده است. و درآمدهاي مشكوك به آنهايي گفته مي شود كه مشروعيت يا ممنوعيت آن روشن نيست. حرام خواري مي تواند دلايل متعدد از جمله حرص و طمع و مال دوستي، بي عدالتي در اقتصاد يا فاصله طبقاتي داشته باشد؛ اين پديده ي شوم، در اجتماع نيز آثار و پيامدهاي بسياري را در بردارد كه در زندگي دنيوي و اخروي بشر مفاسد بسياري را پديد آورده است؛ كه مي توان آنها را به آثار فردي، مانند: پليدي نسل، سياهي دل، تباهي عمل و غيره، و آثار اجتماعي، مانند: ركود اقتصادي، سلب امنيت اجتماعي، از بين رفتن فضائل و .... تقسيم كرد. بر اساس آموزه هاي ديني، مالي كه از راه غير شرعي به دست مي آيد، گر چه از نظر ظاهر به مانند مالي است كه از راه شرعي به دست آمده؛ اما باطن و حقيقتي بسيار متفاوت دارد كه در برخي آيات، پرده از چهره آن برداشته و حقيقت آن براي همگان عيان شده است. پژوهش حاضر با اين هدف نگاشته شده تا با تبيين حرامخواري و مصاديق و عوامل آن در قرآن كريم و آثار مخرب آن، از چهره زشت حرامخواري پرده بردارد و ميوه هاي ناخوشايند آن را معرفي كند.