پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از راه هاي دستيابي به معناي دقيق قرآن و پي بردن به مقصود اصلي گوينده، معناشناسي است و از آن جايي كه قرآن، داراي بعد اعجاز معاني و بيان است و از سطوح معنايي متعددي برخوردار است همچنين نقش مهمي در سعادت بشر دارد؛ از اين رو مي‌توان گفت: استوار ترين روش ها در فهم آيات، ره يابي به عمق معناي واژگان قرآن است پژوهش حاضر در صدد تبيين معناشناسي واژه ي جناح( گناه) است. براي معناشناسي اين واژه و دستيابي به ميدان معنايي آن لازم است مشتقات اين واژه ، ميدان هاي معناشناسي آن، در سه حيطه، واژه ي مترادف، واژه ي متضاد، واژه ي فعال و منفعل بررسي صورت گيرد. در حيطه بررسي مشتقات واژه، الف- 1- جَناح: به معني ميل و رغبت، 2- به معني بال پرندگان( كنايه از تواضع و فروتني ) و دست انسان، 3- بالهاي فرشتگان (كنايه از مراتب كار ملك و قدرت آنها ) ب- جُناح : به معني گناه و انحراف از حق و حدّ وسط آمده ، وجه تسميه آن به گناه چون انسان را از حق دور و منحرف مي كند و بال پرواز معنوي انسان را مي شكند از اين جهت جناح (گناه) ناميده شده. در بحث واژه ي فعال و منفعل به عنوان يك واژه ي حقوقي در قانون گذاري ديني به كار برده شده و بيان حكم فقهي ، واجب ، مستحب، مباح، حرام در 24 آيه با «لا جناح » و «ليس عليكم جناح» تبيين شده است. همچنين با مطالعات متني واژه ي جناح و كشف واژه هاي كليدي و كانوني به تعريف معنا شناسانه ي جناح كه همان «تعدي از حدود خداوند و انحراف از حق و حدّ وسط» است رسيديم. كليد واژه ها: معناشناسي، مترادف ، متضاد، فعال ، منفعل ،جُناح.