پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از اجزاي اصلي مديريت، نظارت و ارزيابي در سيستم اداري است به طوري كه بدون توجه به اين جزء، ساير اجزاء مديريت مثل برنامه ريزي، سازماندهي و هدايت نيز ناقص بوده و تضميني براي اجراي درست آن ها وجود ندارد. نظارت در سيستم اداري به معناي فراهم سازي اطلاعات جهت اثر بخشي در مديريت و به عنوان يكي از وظايف مهم مدير تلقي مي گررد كه به مقايسه آنچه انجام شده با آنچه بايد انجام گيرد جهت شناخت پيشرفت ها و يا انحرافات احتمالي برنامه ها مي پردازد. انجام وظايف بهتر در يك اداره مستلزم شناخت موانع، نارسايي و مشكل در انجام وظايف اداري مي باشد و براي پيشبرد امور اداري در سازمان ها، تأمين نظم بر افراد سازمان امري حتمي پنداشته مي شود.. از آن جايي كه نظارت نقش مهمي در بهبود اوضاع اجتماعي و اقتصادي زندگي بشر دارد و يكي از پشتوانه هاي بسيار مؤثر در حسن اداره امور و عامل تكامل جامعه و رشد استعدادها و بروز توانايي ها و خلاقيت هاي نيروي جوان و فعال جامعه است، به همين دليل يكي از عوامل مؤثر در جلوگيري از هدر رفتن سرمايه هاي انساني و مادي محسوب مي شود. اين تأثير شگرف نظارت در سيستم اداري موجب شده تا مورد توجه عميق صاحب نظران و متفكران ديني و غير ديني قرار گيرد. اسلام كه تنها آيين و مكتب سياستمدار و ارائه دهنده پيشرفته ترين نظام حكومتي براي اداره جامعه است، در آيات بسياري به نظارت الهي ، همگاني، نظارت انبياء، فرشتگان و خود نظارتي( نفس لوامه )اشاره و تأكيد نموده است و ويژگي هاي مهمي را براي ناظران نام برده تا بدين وسيله نظارت در سيستم اداري به دور از انگيزه هاي مادي و به نحو احسن صورت پذيرد. نظام هاي مادي تا حدودي توانسته اند سازمان ها را در جهت اهداف خود پيش برند و ضايعات مادي و نيرويي انسان را هر چه كمتر نمايند لكن انسان ها در چنين سيستمي فاقد لذت انساني هستند كه به كار به عنوان يك عبادت و يك ابزار آزمايش براي كمال خويش مي نگرد.محور اين پژوهش بررسي نظارت و ارزيابي در سيستم اداري از نگاه قرآن و دانش مديريت است كه به بررسي معناي لغوي و اصطلاحي نظارت و اقسام آن، آثار، مراجع نظارت كننده از ديدگاه قرآن و ويژگي هاي نظارت مؤثر، مراحل مختلف ، اهداف آن از ديدگاه دانش مديريت و در نهايت تطبيق نظارت در نگاه قرآن و ديدگاه علم مديريت ميپردازد.