پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده اين پژوهش با روش كتابخانهاي به كاركرد تربيتي تمثيل در قرآن پرداخته است و نقش تمثيل قرآني در تربيت عقلاني، اخلاقي و رفتاري مورد بررسي قرارگرفته است و به خاطر اهميت زياد تربيت در سعادت انسان به اين مهم پرداخته است. تمثيلات قرآني كاركرد ويژهاي در تربيت دارند و تربيت داراي مباني، اصول و روشهايي است كه يكي از روشهاي تربيت، استفاده از تمثيل است. تمثيل، معارف بلند ومفاهيم پيچيدهي عقلي را به صورت حسّي ومحسوس وقابل درك براي همگان در ميآورد .تمثيلها ، علاوه بر جنبههاي ادبي و بلاغي، در پرورش استعدادهاي دروني انسان نقشِ به سزايي دارند. تمثيلات قرآني، از يك سو، كاملاً واقعي و حقيقي و منطبق با محيط زندگي انسان ميباشند و از سوي ديگر، باعث رشد و كمال استعدادهاي دروني انسان ميگردند. در عملكرد تربيتي تمثيلات قرآني، علاوه بر استفاده از روش تمثيل، از روشهاي تربيتي ديگر نيز بهرهبرداري ميشود و اين روشها عبارتند از: روش تفكر، روش علمآموزي، روش تجربهاندوزي، روش تزكيه ، روش عبرت آموزي، روش تذكر و يادآوري، روش تشويق و ترغيب، روش تحريك ايمان، روش اعطاي بينش، روش زمينه سازي، روش اسوهسازي ، روش مواجهه با نتايج اعمال و روش احتراق ... . تمثيلات قرآني از طريق روشهاي ذكر شده باعث تربيت اخلاقي و عقلاني و رفتاري انسان ميگردند. البته قابل ذكر است كه تربيت اخلاقي، زير مجموعهي تربيت عقلاني در بعد عقل عملي ميباشد و تربيت اخلاقي و عقلاني، هر دو مقدمهاي براي تربيت رفتاري به شمار ميروند و وقتي تربيت عقلاني و تربيت اخلاقي به دست آيد، بدنبال آن تربيت رفتاري هم، حاصل ميشود و انسان، بنده وتسليم محض اوامر و دستورات الهي گشته و به كمال و سعادت رهنمون ميشود. كليد واژهها : كاركرد، انسان، تمثيل، تربيت، عقل، اخلاق، رفتار