پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده قرآن كريم معاني والاي خود را به شيوه هاي مختلف بيان كرده، و يكي از اين شيوه ها تبيين مسائل انساني و اخلاقي در قالب تصوير مي باشد. تصوير، ابزار خاص و مناسب در اسلوب بيان قرآنى است. قرآن معانى انتزاعى را به مدد تصاوير محسوس و خيال انگيز مى‏نماياند. «تحليل تصاوير اخلاقي در آموزه هاي قرآن» در صدد دستيابي به اين مهم است كه فضائل و رذائل اخلاقيي كه در قرآن، بصورت صحنه هايي محسوس و متحرك به نمايش در آمده را، مورد تفسير و تحليل قرار داده و بيان كند كه قرآن چگونه آموزه هاي اخلاقيش را با استفاده از روشهاي مختلفي، از جمله: به وسيله ي حروف، واژگان، فنون بلاغي، داستان و .... به تصوير كشيده است، تا بتواند تأثير عميق تري بر مخاطبانش داشته باشد. غرض از انجام اين پژوهش، نگاهي به آموزه هاي اخلاقي قرآن با شيوه و سبكي نو ، جذاب و تأثيرگذار است. هدف از آوردن تصاوير اخلاقي در قرآن كريم، توجه دادن همگان به اهميت رعايت مسائل اخلاقي است. قرآن كريم فضيلت هاي اخلاقي را به زيباترين شكل ممكن به تصوير كشيده، تا با تبديل اين ارزشها به تصاوير محسوس، ضمير پاك انسانها را براي گرايش به نيكي آماده نمايد و انگيزه ي لازم براي انجام كارهاي پسنديده را در آنها به وجود آورد. آيات قرآن رذيلت هاي اخلاقي را با تعابيري عرضه داشته، كه زشتي اوصاف ناپسند اخلاقي براي مخاطب، چندين برابر نشان داده شود و به همين دليل، وجدان پاك بشري از انجام چنين كارهاي زشتي اجتناب كرده و نهايت تأثيرپذيري و عبرت گيري را داشته باشد. آنچه در اين مختصر بيان شده، شمه اي از آموزه هاي اخلاقي فراواني بود كه در قرآن با مهارت تمام ترسيم شده، ولي هنوز در زمينه تصويرگري هاي قرآن، مطلب ناگفته بسيار است و جا دارد كه قرآن پژوهان موضوعات فراواني مانند مباحث اعتقادي، اجتماعي، سياسي، تاريخي و ... را كه در قرآن به نمايش در آمده، مورد توجه قرار دهند. پژوهش حاضر توصيفي و از نوع تحليل محتوا مي باشد و روش جمع آوري اطلاعات، مطالعه ي كتابخانه اي است. كليد واژه: قرآن، تصوير، اخلاق، تصاوير اخلاقي، آموزه هاي قرآن، فضايل اخلاقي، رذايل اخلاقي.