پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تكافل‌ اجتماعي‌، يك‌ امر متقابل‌ و دوسويه‌ است‌ كه‌ به‌ معاني‌ سرپرستي‌، عهده‌داري، همكاري، كمك مؤمنانه مي‌آيد. منظور از رابطه تكافل‌ اجتماعي‌ با كمك مؤمنانه در تفسير كشاف و مجمع‌البيان اين‌ است‌ كه‌ با به‌ بكار بستن‌ تكافل‌ اجتماعي‌، كمك مؤمنانه حاصل خواهد شد و تكافل‌ باعث‌ همكاري، همياري، كمك مؤمنانه اخوت‌، عدالت‌، اخلاق‌ محوري و امنيت‌ هرچه‌ بيشتر جامعه‌ انساني‌ و بشري خواهد شد. تكافل‌ اجتماعي‌ به‌عنوان‌ ادبياتي‌ نوپا، جديد و جامع‌، بهترين‌ چارچوب‌ نظري و عملي‌ براي ترويج‌ و توسعه‌ هم‌كاري و پشتيباني‌ افراد جامعه‌ از يكديگر است‌. تكافل‌ اجتماعي‌ يكي‌ از اساسي‌ترين‌ راهبردهاي شريعت‌ اسلام‌ براي كمك مؤمنانه در جامعه‌ است‌. آموزه‌هاي قرآن‌ و حديث‌ در زمينه‌ تكافل‌ اجتماعي‌ مبتني‌ بر اصول‌ و مباني‌ هم‌نوع‌ دوستي‌، برادري ايماني‌، مسئوليت‌پذيري، تأمين‌ امنيت‌ و عدالت‌ اجتماعي‌، نهادينه‌ ساختن‌ فضايل‌ اخلاقي‌ و مبارزه‌ با فقر و كاهش‌ محروميت‌ است‌؛ و حاوي عناصر علمي‌، اخلاقي‌، معنوي تربيتي‌، عاطفي‌، اقتصادي و بينش‌ ويژه‌اي است‌ كه‌ در جامعه‌ صدر اسلام‌ با اتكاء بر آن‌ها الگويي‌ موفق‌ در تشكيل‌ جامعه‌ سالم‌ گرديده‌ بود. هدف‌ اين‌ پژوهش‌ تبيين‌ رابطه‌ ميان‌ تكافل‌ اجتماعي‌ و كمك مؤمنانه در تفسير كشاف و مجمع‌البيان و معرفي‌ زمينه‌ها و عوامل‌ آن‌ است‌. اين‌ نگارش‌ بر بنياد روش‌هاي توصيفي‌، تحليلي‌، تفسيري، مطالعات‌ تاريخي‌ و موردي انجام‌ خواهد شد. يافته‌هاي اين‌ تحقيق‌ نشان‌ مي‌دهد كه‌ با راهبردهاي تكافل‌ اجتماعي‌، بخصوص‌ در ابعاد علمي‌، معنوي، عاطفي‌ و اقتصادي مي‌توان‌ كمك مؤمنانه را در جامعه ترويج داد. نگاه‌ قرآن‌ و حديث‌، در قالب‌ نظام‌ تكافل‌ اجتماعي‌ به‌ رابطه‌ ميان‌ تكافل اجتماعي و كمك مؤمنانه اشاره دارد.