پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

دين مقدس اسلام در باب معاملات و عقود لازم ، جهت جبران ضرر احتمالي و نهايت بهره مندي از حق ملكيت ، حق فسخ معامله را با شرايط خاص براي متعاملين و متعاقدين قرار داده است. از جمله آن خيار شرط و خيار اشتراط است. در اين تحقيق پس از تبيين حقيقت شرط و احكام آن به بيان ماهيت خيار پرداخته شد و سپس حقيقت خيار شرط و خيار اشتراط تبيين گرديد و آنچه از اين تحقيق بدست آمد اين است كه در حقيقت معاملات و عقود فقط يك چيز واقع مي شود و آن شرط ضمن عقد است كه متعاملين قرار مي دهند. ولي آنچه كه از شرط نمودن خود خيار حاصل مي شود ، خيار شرط است و منحصرا از ناحيه خود شرط، حاصل مي شود ولي اگر آنچه كه در معامله قرار داده اند شرط انجام عملي يا قيد صفتي براي مبيع باشد ، خود بخود بعد از تمام شدن عقد ، خيار ، حاصل نمي شود بلكه بعد از عقد اگر تخلف شرط صورت گيرد ، مشروط له ، حق فسخ معامله را پيدا مي كند كه به آن خيار اشتراط مي گويند. پس خيار شرط از شرط خيار و خيار اشتراط از شرط غير خيار حاصل مي شود كه اولي از قبيل شرط نتيجه و دومي از قبيل شرط فعل يا شرط صفت است.