پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اين نوشتار با هدف شناخت «رويكرد اسلام نسبت به تبعيض نژادي در آيات و روايات با تاكيد بر سيره نبوي و علوي» سامان گرفت. تبعيض به معناي رويكرد متفاوت، نسبت به افراد است. تبعيض نژادي، عبارت از برتري دادن به گروهي از افراد جامعه بر اساس رنگ پوست و يا مليتشان است. بر اين اساس افراد سفيد پوست نسبت به زردپوستان، سياهان و سرخ پوستان برتري دارند. همچنين بر اساس عقايد ملي گرايي گروهي از مردم، مليت خود را برتر از ديگران تلقي مي كنند، مانند ملي گرايي حزب نازي آلمان در زمان هيتلر. تبعيض نژادي از زمان هاي دور در ميان ملل مختلف مانند يونان، مصر، بين النهرين و حجاز رايج بوده است. قرآن كريم گرامي ترين افراد نزد خدا را پرهيزگارترين افراد مي داند و برتري هاي جاهليِ مرتبط با رنگ پوست و نژاد و فرهنگ و زبان را به طور كامل رد مي كند. همچنين با تذكر اين كه همه ي انسان ها از پدر و مادر واحد به وجود آمده اند، بنيان پرسمان نژاد و نژادپرستي را نيز رد مي كند. نتايج پژوهش حاضر گوياي اين است كه: گستره تاريخ بشريت آكنده از رفتارهاي مبتني بر تبعيض نژادي بوده است كه از يونان باستان تا تاريخ معاصر آمريكا ادامه داشته است. در زمان زندگي پيامبر (صلي‌الله‌عليه‌و‌آله‌وسلّم) در دوره جاهليّت عرب، مساله‌ي تبعيض نژادي بسيار زياد بود و افرادي كه غير عرب و سياه پوست بودند از هيچ امتيازي بهره مند نبودند. رسالت ايشان، اين بود كه بر تمام آداب و رسوم غلط خاتمه بدهند ؛ لذا در راستاي اصلاحات اجتماعي، نژادگرايي را طرد كرد و آزادي و شرافت را براي آنها به ارمغان آورد. حضرت علي عليه السلام نيز ملاك برتري بين افراد بشري را تقوي مي دانند و به مساوات عمومي ميان رعيت سفارش مي‌كنند و تفاوتي ميان عرب وعجم و سياه و سفيد؛ يك فرقه با فرقه ديگر، و مسلمان و غير مسلمان نمي‌گذارند.اين پژوهش با روش توصيفي،تحليلي و با استفاده از منابع معتبر كتابخانه اي و اينترنتي و نرم افزاري سامان يافته است.