پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پژوهش حاضر با عنوان «اخلاق مرگ در قرآن و روايات» به بررسي جامع مفهوم مرگ و پيامدهاي اخلاقي آن در منابع اصيل اسلامي مي‌پردازد. مرگ در نگاه قرآن و روايات، پايان زندگي نيست بلكه مرحله‌اي از سير تكاملي انسان و آغاز حياتي ديگر است. اين تحقيق مي‌كوشد با تبيين حقيقت مرگ، ويژگي‌ها و عوامل ترس از آن، و سپس شناسايي ارزش‌ها و هنجارهاي معرفتي معطوف به مرگ، تصويري جامع از «اخلاق مرگ» ارائه دهد. اهميت اين پژوهش در پاسخ به يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي بشر يعني مواجهه با مرگ و اضطراب ناشي از آن نهفته است؛ دغدغه‌اي كه در جهان معاصر با بحران معنا، بيش از پيش برجسته شده است. اهداف اين پژوهش شامل: ۱) روشن ساختن ماهيت مرگ و نقش آن در نظام تربيتي قرآن؛ ۲) شناسايي ارزش‌ها و نگرش‌هاي معرفتي نسبت به مرگ همچون نگاه توحيدي، خوف و رجا و ياد مرگ؛ ۳) تبيين هنجارهاي رفتاري و سبك زندگي مبتني بر مرگ‌آگاهي، مانند زهد، توشه‌گيري براي آخرت، مديريت آرزوها، محاسبه نفس و اصلاح رفتارهاي اخلاقي است. ضرورت پرداختن به اين موضوع از آن روست كه شناخت صحيح مرگ موجب كاهش اضطراب، اصلاح انگيزه‌هاي اخلاقي و ارتقاي سبك زندگي ديني در فرد و جامعه مي‌شود. نتيجه اين پژوهش نشان مي‌دهد كه قرآن و روايات با ارائه نگرش مثبت و هدفمند به مرگ، آن را عامل بيداري و رشد اخلاقي معرفي كرده‌اند. ياد مرگ موجب تقويت ايمان، جلوگيري از سركشي نفس، عدالت‌ورزي و ترك معاصي مي‌شود و مي‌تواند به عنوان ابزاري تربيتي در جهت كاهش اضطراب مرگ و ارتقاي سلامت روان فرد و جامعه به كار رود.