پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اين پايان‌نامه به تحليل تطبيقي ديدگاه هاي علامه جوادي آملي و توماس آكوئيناس در زمينه صفات الهي از دو منظر وجودشناسي و معناشناسي مي پردازد. بحث از صفات الهي از اهميت وضرورت بالايي برخوردار است. انسان بدون شك به ذات خداوند متعال راهي ندارد.اما مي تواند از طريق عقل و برهان ،قرآن و روايات، كشف و شهود در حد توان خود به شناختي از صفات خدا برسد ‌. هردو انديشمند در تلاش براي تبيين ماهيت و ويژگي هاي خداوند به بررسي صفات الهي از منظر فلسفي و كلامي پرداخته اند.علامه جوادي آملي باتاكيد بر مباني فلسفه اسلامي و عرفاني ،به تبيين صفات خداوند به عنوان تجليات ذات الهي مي پردازد. و بر وحدت و كثرت در صفات تاكيد دارد. از سوي ديگر آكوئيناس، با رويكرد ي عقلاني و فلسفي، صفات الهي را به عنوان ويژگي‌هاي ثابت و غير قابل تغيير خداوند معرفي مي‌كند و بر اهميت عقل در درك اين صفات تاكيد مي ورزد.آراء دو متفكر در رويكرد وجودشناختي، فارغ از برخي اختلاف نظرها ازنظر محتوا و نوع استدلال به يكديگر شباهت دارند. و اختلاف عمده آن‌ها در نحوه ورود به مباحث تبيين صفات خداوند است كه علامه جوادي آملي با طرح نظريه اشتراك معنوي ،مدعي تبيين صفات خداوند مي‌باشد و آكوئيناس با آموزه آنالوژي به تبيين صفات خداوند مي‌پردازد ازهمين‌رو تعريف صفات در نظر علامه جوادي آملي متمايز از آكوئيناس است. براساس ديدگاه علامه جوادي آملي ،معناي انتزاع شده از مصداق بسيط خداوند در حكايت‌گري از صفات آن ذات بي‌نهايت و تبيين صفات الهي با اشتراك معنوي مطرح مي‌شود. ليكن آموزه آنالوژي آكوئيناس صرفاً صفات را از لحاظ معنا شناختي بررسي مي‌كند .و ازاين‌رو ميان معناي صفات و مصداق آن شكاف پديد مي‌آيد. به‌نحوي كه معناي صفات، حاكي از صفات خارجي نيست.و رابطه ميان خالق و مخلوق در اين نظريه مغفول واقع شده وشناختي از صفات خداوند ارائه نمي دهد.اين تحقيق در صدد است تابه روش توصيفي وابزار كتابخانه اي به بررسي ديدگاه اين دو بزرگوار بپردازد و وجه اشتراكات وافتراقات اين دو را نيز بررسي مي نمايد.و تلاش مي‌كند تا نقاط قوت و ضعف هر يك را شناسايي كند و در نهايت به دنبال ارائه يك فهم جامع تر از صفات الهي و تاثير آن بر روابط انسان با خداوند است.