پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

انسان موجودي دو بعدي است كه هم صلاحيت تعالي، تكامل و رسيدن به درجات كمال را دارد و هم قابلّيت تنزّل از مقام انسانيّت و رسيدن به درجه‎اي را داراست كه از درجه چهار پايان نيز فروتر رفته مي‌شود. نفس لوّامه‎ و قوّة عاقلة بشر در پرتو ارشادات انبياء الهي پيوسته او را به سمت تكامل و ترقّي سوق مي‌دهند و در مقابل، نفس امّاره همراه با وساوس شيطان همواره او را به ورطه‌ي حيوانيّت مي‌كشانند. در اينجاست كه ضرورت تزكيه دائمي با نفس، مراقبت و مهذب ساختن آن از هواهاي نفساني روشن مي‌گردد. در مسير نيل به سعادت، هموار كردن راه با استعانت از روش‌ها و توصيه‌هاي راه‌رفتگان به مقصد رسيده امري ضروري است؛ زيرا راه‌هاي رهايي از قيد و بند حجاب‌هاي معرفت، به ويژه رذايل اخلاقي و گناهاني كه بيشتر انسان‌ها گرفتار آنها بوده و به راحتي نمي‌توانند از بند آن خلاصي يابند، براي همگان روشن نيست. بدين‌روي، بسياري از بزرگان حكمت و عرفان تلاش‌هايي را در اين امر به انجام رسانده، توصيه‌هايي را براي مشتاقان سير و سلوك ارائه كرده‌اند تا سالكان با به كار بستن آن روش‌ها، از قيد هواي نفس رها شوند و به كمال خود دست يابند. هدف اين نوشتار پرداختن به انديشه‌هاي تفسيري امام خميني(رحمه‌الله‌عليه) و مقام معظم رهبري(مدظله‌العالي) است كه ما را در اين زمينه ياري مي‌رساند. از نتايج حاصله با روش توصيفي - تحليلي با مراجعه به كتابخانه‌ها و سايت‌هاي مجازي اين است كه تفكر، نيت خالص، توجه‌ به‌ كرامت‌ انساني‌، مشارطه‌، مراقبه‌، محاسبه، مؤاخذه‌ و مجازات، تداوم و استمرار در رياضت نفساني از راه‌هاي تزكيه نفس، حب نفس، علم بدون عمل، پيروي از هواي نفس، دنيادوستي‌ و عشق و علاقه به دنيا، حس‌گرايي ضعف اراده از موانع تزكيه نفس است و فلاح و رستگاري، اصلاح دنيا و آخرت، نيكو شدن ظاهر و باطن، رسيدن به قرب الهي از آثار تزكيه نفس با تأكيد بر انديشه‌هاي تفسيري امام خميني(رحمة‌الله‌عليه) و مقام معظم رهبري(مدظله‌العالي) مي‌باشد.