پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

فرزندخواندگي، به‌عنوان يك نهاد حمايتي براي كودكان فاقد سرپرست، در فقه اسلامي و قوانين ايران با چالش‌هايي در زمينه برقراري حقوق و تكاليف يكسان با فرزند طبيعي روبرو است. تفاوت در احكام مربوط به ارث، نسب و محرميت، موجب ايجاد نابرابري‌هايي در حقوق فرزندخوانده مي‌شود كه نيازمند بررسي و ارائه راهكارهاي مناسب است. هدف از اين پژوهش، بررسي و تحليل حقوق و تكاليف فرزندخوانده در فقه اسلامي و قوانين ايران، شناسايي چالش‌هاي موجود و ارائه راهكارهايي براي ايجاد حكم مماثل با فرزند طبيعي در جهت تامين بيشتر مصلحت كودك است. باتوجه ‌به افزايش تعداد كودكان فاقد سرپرست و نياز به حمايت از حقوق آن‌ها، بررسي اين موضوع از منظر فقهي و حقوقي و ارائه راهكارهاي عملي براي بهبود وضعيت فرزندخواندگان در جامعه، امري ضروري به نظر مي‌رسد. اين پژوهش با استفاده از روش تحقيق توصيفي - تحليلي و با بررسي منابع فقهي، حقوقي و اسناد قانوني مربوطه انجام شده است. همچنين، از روش تطبيقي براي مقايسه ديدگاه‌هاي مختلف و شناسايي نقاط قوت و ضعف قوانين موجود استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه با استفاده از ظرفيت‌هاي فقهي مانند وصيت، صلح و هبه، مي‌توان تا حدودي نابرابري‌هاي موجود را جبران كرده و امكان برقراري حكم مماثل در برخي زمينه‌ها را براي فرزندخوانده فراهم نمود. علاوه بر اين، پيشنهادهايي براي اصلاح قوانين در راستاي تأامين بيشتر مصلحت كودك، ايجاد تعادل بين حقوق فرزند طبيعي و فرزندخوانده و رفع ابهامات قانوني ارائه شده است.