پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

روايات تفسيري معصومينبه‌عنوان نخستين و برترين مفسران كلام وحي، همواره جايگاه ويژه‌اي در مطالعات قرآني داشته‌اند. اين پژوهش با روش توصيفي-تحليلي و با استناد به منابع معتبر تفسير روايي، به بررسي سوره روم از دو منظر گونه‌شناسي روايات تفسيري و استخراج آموزه‌هاي هدايتي پرداخته است. در بخش گونه‌شناسي، روايات اين سوره در قالب‌هاي مختلفي همچون بيان فضايل و آثار تلاوت سوره، تبيين شأن نزول، تفسير واژگان و مفاهيم كليدي، تشريح مصاديق عيني، استناد به آيات مرتبط، بيان جزئيات و حكمت‌هاي آيات، نقد برداشت‌هاي نادرست و نيز تأويل معاني عميق دسته‌بندي شده‌اند. در بخش آموزه‌ها، محتواي هدايتي سوره در چهارحوزه اعتقادي، اخلاقي-تربيتي، اجتماعي و عبادي مورد تحليل قرار گرفته است. در حوزه اعتقادي، مفاهيمي همچون توحيد، معاد، قدرت و حكمت الهي، ربوبيت و مالكيت پروردگار مورد تأكيد قرار گرفته‌اند. در بعد اخلاقي-تربيتي، مسائلي مانند پرهيز از غفلت به سبب دلبستگي به ظواهر دنيوي، اهميت مودت و رحمت در روابط زناشويي، خطر هواپرستي و جهل، ضرورت بازگشت به سوي خدا، نهي از تفرقه و كم‌ظرفيتي و فضيلت صبر و تفكر بررسي شده‌اند. در عرصه اجتماعي نيز بر موضوعاتي مانند عبرت‌گيري از سرنوشت گذشتگان، رعايت اصول اخلاقي در تعاملات اجتماعي و اقتصادي، حرمت ربا و اهميت زكات تأكيد گرديده است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه سوره روم با ساختاري منسجم و محتوايي غني، برنامه‌اي جامع براي سعادت انسان ارائه مي‌دهد. روايات تفسيري اين سوره با پوشش دادن تمامي جنبه‌هاي ظاهري و باطني آيات، نقش بي‌بديلي در فهم عميق معارف قرآني ايفا مي‌كنند. گونه‌شناسي اين روايات نه تنها به درك بهتر مفاهيم سوره كمك مي‌كند، بلكه زمينه را براي تشخيص تفسيرهاي صحيح از نادرست فراهم مي‌سازد. از سوي ديگر، آموزه‌هاي اين سوره با تركيبي متعادل از مباحث اعتقادي، اخلاقي و اجتماعي، راهنماي كاملي براي زندگي فردي و اجتماعي مؤمنان محسوب مي‌شود.