پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده سيد محمد فلاح مشعشعي، مؤسس سلسله مشعشعيان در قرن نهم هجري است. وي از شاگردان ابن فهد حلي بود كه در مدت كوتاهي توانست به مقامات بالاي علمي برسد. سيد محمد فلاح به رياضت‌هاي صوفيانه اشتغال داشت و با حيله و ترفند به كتاب استاد خويش ابن فهد در موضوع علوم غريبه دست پيدا كرد. وي با مطالعه كتاب و تمرينات بسيار، توانست امور خارق‌العاده‌اي را انجام داده و با مطرح كردن ادعاي مهدويت خويش به تبليغ ميان مردم بپردازد. او موفق شد اعراب خوزستان و عراق را جذب خود كرده و با قيام مسلحانه عليه حكومت، مناطق جنوبي ايران را فتح كند و سلسله مشعشعيان را تأسيس نمايد. سيد محمد فلاح مشعشعي براي دعوت مردم به بيعت و نيز در پاسخ به اعتراضات و رديه‌ها عليه خود، مكاتبات و نوشته‌هايي دارد كه تحت عنوان كتاب كلام المهدي جمع‌آوري نموده است. اين كتاب به زبان عربي نوشته شده و تنها اثر به جاي مانده از سيد محمد است. نسخه خطي اين كتاب اكنون در كتابخانه مجلس شوراي اسلامي موجود است. در اين كتاب، سيد محمد به صراحت ادعاهايي چون مهدويت، اعلم زمانه بودن و انديشه‌هاي غالي‌گرايانه خود را بيان نموده است.اين تحقيق به تحليل انتقادي ادعاها و انديشه‌هاي وي در كتاب كلام المهدي پرداخته است. اگرچه سيد محمد انديشه‌ها و باورهاي شيعه اماميه را مطرح مي‌كند، ولي تفاوت‌هايي با اماميه دارد؛ از جمله اينكه وي قائل به حلول خداوند در حضرت علي عليه السلام است و مخالفين اين اعتقاد را كافر و قتل آنان را واجب دانسته است. اگرچه وي معاد را مطرح مي‌كند، اما براي ستمگران و ظالمين قائل به تناسخ است. سيد محمد انديشه‌هاي غالي‌گرايانه داشته و به گفته برخي مي‌توان وي را از فرقه اهل حق دانست.