پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

موضوع حج كه از زمان حضرت ابراهيم (عليه السلام) به طور رسمي برقرار شده، در سير تعاليم بشري هميشه توجه داده شده است. در سير اكمال دين مسألۀ حج از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. در صدر اسلام اين اعمال به تمام و كمال ابلاغ شده و همۀ احكام آن بازگو شده است. اما هميشه اين سؤال چه در آشكار و چه در نهان قلب‌هاي مؤمنان مطرح بوده است كه حكمت حج و آداب و اعمال آن چيست. به جز آثار وضعي اين عبادت، توجه به خاستگاه استمرار اين فريضه در هر سال در قالب حج تمتع و استحباب عمره در طول سال جلب مي‌شود. فرضيۀ نگارنده بر اين است كه ماجراي حج تبيين و تمريني براي دوران آخرالزماني و برپايي امر ظهور است. مؤلفه‌هاي مهمي كه در مراسم حج توجهات را جلب مي‌كند و به خصوص حاجيان را به فكر فرو مي‌برد، محرم شدن، جايگاه خانۀ كعبه، رفتار پروانه‌وار در قالب طواف به دور اين خانه با نظم و آداب خاص، سه موقف و اعمال آن است.لذا نگارنده بر آن شده كه در سه بحث اصلي تحت عنوان «رابطۀ احرام با تربيت‌هاي آخرالزماني»، «رابطۀ وقوف در عرفات، مشعر و منا با تربيت‌هاي آخرالزماني» و «رابطۀ طواف و ديگر اعمال با تربيت‌هاي آخرالزماني» اين بحث را مورد بررسي قرار دهد. هر يك از اين سرفصل‌ها به دو مبحث «آداب» و «تحليل ارتباط آن با تربيت آخرالزماني» پرداخته شده است. شواهد فراواني در آيات قرآن، احاديث و آثار تفسيري به دست آمده كه مورد توجه قرار گرفته است. آنچه از اين تحقيق حاصل شده تصوير روشن‌تر از دوران آخرالزماني است.