پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

نگاه جامع‌گرايانه و ساختاري به قرآن مجيد و تلاش براي سامان دادن آيات حول يك محور و غرض اصلي در سورۀ موضوعي است كه در سال‌هاي اخير مورد توجه قرآن‌پژوهان قرار گرفته و باب نويني را در درك درست و شناخت جايگاه معرفتي ارزشي آن به روي علاقه‌مندان به معارف قرآني گشوده است. بي‌شك بهره‌مندي از آثار و بركات ترسيم ساختار سوره‌ها قبل از هر چيز منوط به آن است كه ساختار و غرض سوره‌ها به روش علمي و قابل دفاع استخراج شوند تا بتوان تكيه‌گاه محكمي براي كاركردهاي مختلف آن ارائه كرد. نقش سياق و عناصر درون‌متني، اصطلاح رايجي است كه اخيرا قرآن‌پژوهان معاصر براي پيوستگي آيات يك سوره به كار مي‌برند كه با تعابير ديگر همچون رويكرد ساختاري، هدفمندي سوره‌ها، ساختار هندسي و... نيز ياد مي‌شود و همگي بر يك نكته مشترك دلالت دارد كه هر سوره بر محور يك موضوع كليدي استوار است كه به آن غرض سوره گفته مي‌شود، لذا دو رويكرد توصيفي و استدلالي براي شناسايي غرض سوره وجود دارد. در رويكرد توصيفي، مفسر موضوع يا مطلبي را كه به نظرش از اهميت بيشتري در مجموع سوره برخوردار است، غرض سوره معرفي مي‌كند؛ اما در رويكرد سياقي يا ساختاري، مفسر تلاش مي‌كند تا با تكيه بر شواهد درون‌متني و برون‌متني غرض سوره را كشف و به طور مستدل و ضابطه‌مند بيان كند. در اين پژوهش تلاش شده تا به نقش سياق و عناصر درون‌متني و برون‌متني به كشف غرض سورۀ ملك پرداخته و با روشي استدلالي، ارائه غرض اصلي سوره و ساير اهداف را توسط بعضي مفسران، مطرح و با استفاده از قواعد و مراحل كشف غرض به ارزيابي پرداخته و از غرض كشف شده دفاع شود.