پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

وقف به عنوان پديده‌اي اجتماعي‌ در ادوار مختلف تاريخ‌ ايران باستان‌ با فراز و نـشيب‌هاي فراواني روبرو بوده است و با تغييراتي چند پس از ظهور اسلام به حيات خود ادامه داد و تا عصر حاضر نيز ادامه‌ دارد. در عصر تيموريان توجه به فرهنگ اسلامي وقف بيشتر شد و سلسله تيموريان موقوفات بسياري از جمله مدارس، كتابخانه‌ها، مساجد، كاروانسراها، لنگرها، خانقاه‌ها، اراضي كشاورزي، باغات، آب انبار، چاه آب و... را به ثبت رساندند كه برخي از آن‌ها به طور مستقيم يا غيرمستقيم در اقتصاد عهد تيموريان نقش داشته‌اند، لذا روش اين تحقيق كه با موضوع نقش وقف در اقتصاد عصر تيموري است، توصيفي و تحليلي بوده و بيشترين اطلاعات جمع‌آوري شده، كتابخانه‌اي است و دست‌آوردهاي تحقيق نشان داد: سلاطين و امراي، بزرگان و خاندان سلطنتي عصر تيموري به دليل رويكرد مثبت حاكميت به دين و نهاد وقف، اهتمام داشته‌اند و در حوزه فرهنگي مذهبي، خدمات عمومي، كشاورزي و تجاري موقوفات بسياري داشته‌اند كه در اقتصاد عصر تيموريان نقش آفرين بوده‌اند. ازجمله در عرصه توليدات تجاري، محصولات كشاورزي و باغات به دليل بهره‌مندي از سيستم آبرساني، امنيت، امتياز وقف و... رونق داشته‌اند و زير‌ساخت‌هاي خدمات عمومي مانند سيستم آبرساني، پل‌سازي موجب تسهيل و تسريع حمل و نقل كالا گشته و زمينه‌ي افزايش توليدات را فراهم ساخته است كه وقف در اين بخش دخالت داشته است و در حوزه عمران، ساخت و تعمير جاده‌هاي مبادلاتي و تامين امنيت آن‌ها در كنار ساخت لنگرها و كاروانسراهاي بين راهي موقوفه و غيرموقوفه موجب تسهيل تجارت گشته و متعاقبا موقوفات نيز رونق يافته و در اقتصاد نقش داشتند. كليدواژگان: