پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: بررسي رويكرد فقه اماميه شافعي نسبت به حقوق شهروندي در خانواده از جمله مباحثي نوع و جديدي است كه به طور مستقل مورد مطالعه قرار نگرفته است اما از لابلاي بعضي مباحث فقهي نظير؛ احكام، نكاح، نسب، طلاق و ساير مباحث مرتبط با آن در پژوهش پيش رو سعي شده، به اين سوال پاسخ داده شود كه در فقه اماميه و شافعي نسبت به حقوق شهروندي خانواده چه ديدگاه ها و احكامي ارائه شده است؟ در پاسخ به سوال مذكور به صورت «توصيحي- تحليلي» ضمن بررسي مباحث مقدماتي، مفهومي و همچنين مداقه در اصول و عوامل حافظ و تحكيم كننده نهاد خانواده، حقوق شهروندي اعضاي خانواده ( اعم از زوجين، فرزند و والدين زوجين) بوده را مورد بررسي قرار داده و مشخص شد كه با انعقاد عقد نكاح- زوجيت تا بعد از طلاق مجموعه اي از حقوق براي زوجين و فرزندان تعيين شده است، لكن عمده حقوق مذكور كه مشتمل بر حقوق مالي و غير مالي هستند، براي زوجه و فرزندان مي باشد و بيشترين مسئوليت نيز متوجه زوج (پدر) مي باشد. با مداقه در نظام فقهي اماميه نيز مشخص مي شود كه اگرچه عمده حقوق مالي و غير مالي زوجين در مباني هر دو نظام فقهي مذكور مورد پذيرش قرا گر فته، لكن در احكام و ضوابط آن بعضاً تفاوت ديدگاه هاي جدي نيز مشاهده مي شود.