پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده اين پايان‌نامه درصدد بررسي وظايف حكومت اسلامي در قبال بيت‌المال مسلمانان از منظر تفسير الميزان و تفسيركبير است؛ ابتدا در نگاهي كلّي و با كمك آيات و روايات، منابع و مصارف بيت‌المال و حكومت از ديدگاه‌اين دو مفسرتبيين مي‌شود و در نهايت وظايف دولت را بر مي شمرد؛ بدين منظور، با مطالعه كتاب‌هاي روايي و دو تفسير نامبرده، وظايف حكومت اسلامي را در محورهاي مختلف وظايف اقتصادي، فرهنگي،تربيتي تبيين مي‌‌كند تا به هدف خود دست يابد كه براي خواننده روشن كند كه در وضعيتي كه حكومت اسلامي وجود ندارد، هرج ومرج همه جا را فرامي‌گيرد وحوزه اقتصاد را نيزمانند ديگر حوزه‌ها در بر مي‌گيردو براي ساماندهي آن نيازمند وجود حكومتي براي اداره اقتصاد خصوصا در بحث بيت‌المال است.بنابراين جامعه اسلامي نيز به حكومت اسلامي مقتدر و باكفايت نياز دارد تا بر بيت‌المال و اقتصاد جهت دهي و نظارت كامل داشته باشد زيرا افزون‌بر دخالت‌هاي حكومت اسلامي در مواقع اضطرار مثل ديه عاقله و ..، مجموعه‌اي از وظايف ديني و فرهنگي نيز برعهده حكومت اسلامي است كه با حوزه اقتصاد ارتباط دارد و حكمرانان وظيفه دارند آن‌ها را بر پاكنند، مثل عدالت، امر به معروف، كمك به ضعفا و ... .اين وظايف، از جهتي ادلّه‌اي بر نياز به حكومت اند و در تفاسير الميزان و الكبير به آن‌ها پرداخته شده است و پيامبرِ (صلي‌الله‌عليه‌و‌آله) نيزدر سايه حكومت اسلامي ، جامعه و امتي يگانه ، فراگير، متعادل، عدالت مدار، حق‌مدار را ايجاد كرده است و در آينده، نيزجامعه جهاني تكامل يافته‌اي به رهبري حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف ) تشكيل خواهد شد و چون كه در تقسيم بيت‌المال ميان مسلمانان عدالت اهميت بسيار دارد، فقها و مفسران نيز براي اثبات لزوم رعايت عدالت به‌اياتي مانند آيات قسط و عدل و روايات و سيره متشرعه تمسك كرده‌اند. مي‌توان گفت كه‌اين تحقيق با بررسي موضوع، هم داراي نوآوري در موضوع است و هم با توجه به كاربردي بودن موضوع و استفاده از ادله نقلي و عقلي به عنوان مكمل پژوهش هاي انجام شده مي‌تواند باشد كه در سه فصل تنظيم شده ودر فصل يكم، كليات بحث آمده‌؛فصل دوم دربارۀ منابع بيت‌المال و ديدگاه علامه طباطبايي و فخر رازي در خصوص حكومت اسلامي و امامت است و در فصل سوم در زمينه وظايف حكومت اسلامي در قبال بيت‌المال بحث‌ شده ‌است.