پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

اعتقاد به معاد و زندگي پس از مرگ، از مهمترين دغدغه‌هاي بشر بوده و در تمام اديان الهي وعده‌ي قيامت و رسيدگي به اعمال و رفتار انسان‌ها داده شده است. دين اسلام نيز از اين امر مستثني نبوده و در تمام منابع ديني آن به جنبه‌هاي متعددي از عالم قيامت و مراحل حسابرسي اعمال انسان پرداخته شده است. از جمله‌ي اين مراحل؛ قبر، حشر، ميزان، صراط، نامه‌ي اعمال، دميدن صور و بهشت و دوزخ مي‌باشد. در اين پژوهش با دو روش توصيفي و تحليلي به بررسي مواقف قيامت از ديدگاه ملاصدرا پرداخته شده است. اين پژوهش درصدد بيان مواقف قيامت به تحليل اصول فلسفي ملاصدرا است. در بررسي چهار موقف از مواقف قيامت وجود اصول معاد جسماني ايشان محرز و آشكار مي‌باشد. آنچه ملاصدرا در شرح مواقف قيامت بيان مي‌كند كاملا مطابق با اصول ايشان است كه در اين پژوهش اين ارتباط و تطابق و تبيين در چهار موقف صراط، ميزان، حشر و نامه‌ي اعمال بررسي و تبين شده است و يقيناً ساير مواقف مطرح شده در آثار ملاصدرا نيز مانند اين چهار موقف، در راستاي اصول ايشان مي‌باشند. ايشان در تبيين اين مواقف شرايط و تجسمي متفاوت از ساير متكلمين و فلاسفه را مطرح مي‌كند كه هم مطابق آيات قرآن در روايات است و هم مطابق عقل و اصولي كه بيان كرده است. ملاصدرا براي تحليل اين گذرگاه‌ها از اصول انسان شناختي، هستي شناختي و معرفت شناختي خود بهره برده است. لذا آنچه از وقايع پس از مرگ بيان مي‌كند منافات و دوگانگي با اصول اوليه‌ي خود ندارد.