پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پديده‌ي حيات و مقابل آن ممات، از جمله پديده‌هاي ناشناخته در عالم ماده و طبيعت است. طبق نگرش عمومي، موجودات به دو قسم زنده و بي‌جان تقسيم مي‌شوند كه موجودات زنده به دو دسته گياهان و جانوران تقسيم مي‌شوند و جمادات هم در قسم دوم مي‌گنجند؛ اما از نگاه قرآن اوصافي چون مرگ و زندگي را مي‌توان به زمين نسبت داد. حيات و آثار آن از قبيل علم و اراده، مراتب داشته و مرتبه‌ي نازله‌ي آن، نسبت به مرتبه‌ي بالاتر آن ممات به حساب مي‌آيد. قرآن كريم در آيات متعددي به نقش عوامل حيات‌بخش به زمين اعم از ابرها، بادها و باران اشاره فرموده است. هم‌چنين اسناد حيات به زمين به روش تفسير قرآن به قرآن و با كمك از آيه‌ي 5 سوره حج، با طي مراحلي چون نزول آب، اهتزاز و ربوه تبيين مي‌شود. در اين نگاه زمين مرده، زمين خشك و لم يزرع است. اين پژوهش ضمن بررسي مسأله حيات و ممات زمين، رابطه‌ي آن را با خداشناسي و ربوبيت او در اداره عالم نيز مطرح مي‌كند. نوع نگرش جوامع مختلف به حيات و ممات زمين با نگاه قرآن در اين زمينه مورد مقايسه قرار مي‌گيرد و در نهايت به انتخاب نگاه قرآن ختم مي‌شود. پرداختن به اقسام حيات و ممات زمين و بررسي شاخصه‌ها و پيامدهاي آن و هم‌چنين ارتباط حيات زمين با جامعه‌ي مهدوي به نوبه‌ي خود از هدف‌هاي اساسي اين نوشتار است. پژوهش حاضر كه به شيوه‌ي كتابخانه‌اي و به شكل توصيفي انجام پذيرفته است در پي شناخت و تبيين شاخصه‌ها و پيامدهاي حيات و ممات زمين از نگاه قرآن و روايات است و تلاش كرده است تا ديدگاه قرآن و روايات را در اين موضوع روشن نمايد.