پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

دعوت انبياي الهي بر توحيد استوار است. توحيد زير بناي اصول اعتقادي و سرچشمه انديشه ديني است غايت كوشش انبيا، تربيت انسان موحد و به تعبيري انسان كامل است. از اين رو تمامي تعاليم و دستورات ديني بر محور توحيد بنا شده است. فيلسوفان، متكلمان و عارفان اسلامي اهتمام فراواني به بررسي مسئله توحيد داشته اند. توحيد را به توحيد ذاتي، توحيد صفاتي و توحيد افعالي تقسيم كرده‌اند. در اين راستا از منابع مشهور معرفتي: عقل، نقل و شهود بهره برده اند. همچنين توحيد را به توحيد ذاتي، توحيد صفاتي و توحيد افعالي تقسيم كرده‌اند. از منابع معرفتي فوق سه روش فكري در علوم انساني منتج شده است كه در ادامه توضيح مختصري در مورد هر يك ارائه مي‎شود • روش عقلي: در اين روش از استدلال عقلي و برهان استفاده مي‎شود . ملاك در اين استدلالات آن است كه از قضاياي يقيني تشكيل شده و از لحاظ ماده و صورت مفيد يقين باشد. • روش نقلي: در روش نقلي اعتماد بر علوم منقول از پيشينيان است و حجيت و ملاك صحت در آن وحياني بودن و يا اتصال به منابع وحياني مانند روايات اهل بيت عليهم السلام است. • روش عرفاني: در اين روش علم به خداي سبحان از حيث اسماء و صفات و مظاهر آن و تفكر در مبدأ و معاد و حقايق عالم و كيفيت بازگشت آنها به حقيقت واحد بررسي مي‎شود . اين سه روش، سه دستگاه فكري فلسفي، كلامي و عرفاني را با خود به عالم اسلام آورده است . هر سه اين علوم به حل و فصل مسائلي مشغولند كه در عالم اسلام مطرح بوده و هست. در پژوهش حاضر مساله توحيد از نگاه علامه طباطبايي بررسي شده است در اين رويكرد علامه از نگاه قرآني، فلسفي و عرفاني بهره برده و شماي دقيقي از مبحث توحيد برمبناي سه روش عقلي، نقلي و عرفاني ارائه مي دهد. براي گزارش اين پژوهش، سه فصل در نظر گرفته شده است.