پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

ابزارهاي تاثيرگذار در رسايي و شيوايي كلام همان آرايه‌هاي ادبي در علم بلاغت هستند. قرآن كريم به عنوان بزرگ‌ترين معجزه‌ي لايزال پيامبر گرامي اسلام «صلّي الله عليه و آله و سلّم» سرشار از اين آرايه‌هاي ادبي است، لذا يك مفسر قرآني با توجه به اصول و قواعد حاكم بر زبان و ادبيّات عربي، افزون بر شناخت دقيق علم صرف و نحو، به علم بلاغت نيز، براي درك و فهم صحيح جملات و عبارات قرآن و ارائه‌ي تفسير درست و زيبا از آيات آن، نياز خواهد داشت. از ميان مفسراني كه به اين امر خطير پرداخته‌اند، مي‌توان علّامه طباطبايي«رحمة الله عليه» را ذكر نمود، چرا كه ايشان در تفسير الميزان، التفات خاصي به درك آيات و ادبيات عرب داشته‌اند. ايشان، آيات قرآني را، با اقتباس از شواهد بلاغي موجود در آ‌ن‌ها، تفسير نموده‌اند. همين شواهد بلاغي، بهترين سرچشمه، براي ‌استفاده‌ي اهل علم خواهد بود. وجود آرايه‌هاي ادبي فراوان، از سوره‌ي بلد تا پايان قرآن، دليلي بر اعجاز بياني‌ اين كتاب آسماني و گواه بر اين مطلب مي‌باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسي آرايه‌هاي ادبي، از جمله آرايه‌هاي علم معاني، بيان و بديع از سوره‌ي بلد تا پايان قرآن به روش تركيبي (توصيفي_ تبييني) و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي است. نگارنده در اين پژوهش، ابتدا به استخراج آرايه‌هاي ادبي موجود در سوره‌هاي مذكور كه علّامه طباطبايي«رحمة الله عليه» به وضوح يا تلويحاً در تفسير الميزان آوردند، پرداخته و سپس آرايه‌هاي مزبور را براساس فهرست كتاب جواهرالبلاغة، طبقه‌بندي كرده و پژوهش را در سه فصل تنظيم نموده كه فصل اول آن كليات تحقيق، فصل دوم شامل آرايه‌هاي علم معاني و فصل سوم شامل آرايه‌هاي علم بيان و بديع مي‌باشد.