پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده نظريه بينامتنيت بر پايه تعامل متون با يكديگر است و ارتباط آن‌ها را از جنبه‌هاي مختلف لفظي، معنايي و مضموني آشكار مي‌سازد. يكي از مهم‌ترين متون صادر شده از معصومين عليهم السّلام صحيفه سجاديه مي‌باشد كه از جمله كتب معتبر شيعي و سرشار از آموزه‌هاي ديني در قالب دعاست و امام سجاد عليه السّلام در دوران حيات خويش بيان داشته است. دعاي چهل و هفتم صحيفه سجاديه معروف به دعاي عرفه امام سجاد عليه السّلام از دعاهاي مأثور از ايشان، طولاني‌ترين دعاي صحيفه بوده و در آن به موضوعات مختلفي پرداخته شده است. امام سجاد عليه السّلام در دعاي عرفه خويش از طريق انواع روابط بينامتنيت ساختاري، واژگاني و مضموني مخاطب را به قرآن توجه داده است. در اين پژوهش به روش توصيفي _ تحليلي انواع روابط بينامتني در دعاي عرفه امام سجاد عليه السّلام با قرآن كريم مورد بررسي قرار گرفته است. نتيجه به دست آمده گوياي آن است كه از ميان انواع روابط بينامتني، بينامتنيت ساختاري بيشتر از روابط بينامتني واژگاني و مضموني مورد توجه امام عليه السّلام بوده و بين دعاي عرفه امام سجاد عليه السّلام و قرآن كريم تعاملي آگاهانه وجود دارد و اين امر بيانگر آن است كه امام عليه السّلام به عنوان قرآن ناطق بر كلام الهي تسلّط داشته و در دعاي عرفه خويش از آيات الهي وام گرفته است. غرض امام عليه السّلام از بيان دعاي عرفه با مضامين قراني درآن شرايط پر از خفقان حيات‌شان، زنده نگه داشتن شعائر اسلام و دين، راهنمايي مردم، حمد و ثناي الهي، توجه دادن به معاد، بيان اوصاف الهي و بالا بردن شأن و منزلت خالق، نظارت و احاطه خداوند متعال بر همه چيز، بيان جايگاه خاص اهل بيت عليهم السّلام و نحوه درخواست از پروردگار بوده است.