پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده فهم دقيق معاني آيات قرآن درگرو فهم دقيق معناي واژگان آن هست. از جمله مهم‌ترين اركان جمله، افعال مي‌باشند. از آنجايي‌كه معناي فعل‌هاي ثلاثي مجرد هنگامي‌كه در يكي از ابواب مزيد استعمال مي‌گردند لزوماً به همان معناي ثلاثي مجرد باقي نمي‌مانند لذا بررسي دقيق معاني افعال در ابواب ثلاثي مزيد از اهميت ويژه‌اي در فهم تفسير قرآن پيدا مي‌كند. يكي از ابواب ثلاثي مزيد، باب استفعال هست كه در قرآن كريم افعالي به اين باب بكار رفته است. از طرفي مشاهده مي‌شود كه برخي مفسران و يا حتي لغت دانان در ترجمه معناي افعال در باب استفعال كه در قرآن استعمال شده است داراي اختلاف‌نظر مي‌باشند. لذا نياز به تحقيقي كه به‌ صورت موردي اين افعال را مورد بررسي قرار دهد و با ابراز نظر صحيح لغوي، راهگشاي فهم تفسيري آيات باشد ضروري به نظر مي‌رسد. از اين رو بررسي دقيق معناي افعالي كه در ده جزء ابتدايي قرآن كريم از اين باب بكار رفته‌اند، با توجه به اقوال دقيق لغت دانان و همچنين مفسران و تشخيص معناي صحيح‌تر و دقيق‌تر، سؤالي است كه اين تحقيق به دنبال پاسخ به آن است. در اين پژوهش محقق بر اساس شيوه تحليلي توصيفي معناي باب استفعال را توصيف كرده است و همچنين افعالي كه در اين ده جزء به اين باب رفته است را استخراج نموده و به تجزيه و تركيب اين افعال پرداخته، و در ابتدا به معناي ثلاثي مجرد اين افعال اشاره ‌كرده است. سپس در ترجمه‌هاي قرآن به معناي ترجمه‌شده اين افعال پرداخته و همچنين در تفاسير هم به تحليل معنايي اين باب اشاره‌كرده است. در اين پژوهش محقق به اين رسيده است در برخي از ترجمه و تفاسير به معناي دقيقي از باب استفعال اشاره دقيق نشده است و به طور كلي به معناي غالبي بسنده شده كه در اين پژوهش محقق با تحليل توصيفي كه داشته به معناي دقيق متناسب اشاره‌كرده است.