پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

آرايه‌هاي ادبي در علم بلاغت عبارتند از ابزارهايي كه در رسايي و شيوايي كلام مؤثر هستند؛ اين آرايه‌ها در قرآن كريم به عنوان بزرگترين معجزه جاويد پيامبر«صلي الله عليه و آله و سلّم» فراوان يافت مي‌شود. با توجه به اصول حاكم بر زبان و ادبيّات عربي، فهم درست جملات و آيات قرآني به شناخت دقيق علم صرف، نحو و بلاغت نياز دارد. از جمله مفسّراني كه به اين امر مهم پرداخته‌اند، علّامه طباطبايي«رحمة الله عليه» است، ايشان در تفسير الميزان توجه ويژه‌اي به فهم آيات و ادبيات عرب داشته‌اند؛ او از شواهد بلاغي موجود در آيات استفادۀ تفسيري نموده است؛ اين شواهد بلاغي بهترين منبع براي استفاده اهل علم مي‌باشد، علاوه بر اينكه مي‌توان گفت وجود اين همه آرايه‌هاي ادبي، در ذيل سوره‌هاي (نوح، جن، مزمل، مدثر، قيامة، انسان و مرسلات) نشانۀ اين است كه خود قرآن، بر اعجاز بياني‌اش شهادت مي‌دهد. هدف از پژوهش حاضر، آن است كه به بررسي برخي آرايه‌هاي ادبي، از جمله آرايه‌هاي معاني، بيان و بديع در سوره‌هاي «نوح، جن، مزمل، مدثر، قيامت، انسان و مرسلات» بپردازد، كه به روش تركيبي (توصيفي-تحليلي) و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي به آن پرداخته شده است. نگارنده در اين پژوهش در حدّ بضاعت، نمونه‌هايي از آرايه‌هاي ادبي موجود در سوره‌هاي مذكور را كه علّامه طباطبايي«رحمة الله عليه» به آنها اشاره كرده، و يا به وضوح در تفسير الميزان آورده را جمع‌آوري، بررسي و بيان كرده است.