پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده پايان نامه حاضر با عنوان " بررسي مباني فقهي ديات نفس نزد فريقين " در صدد تبيين و بررسي مباني فقهي ديات نفس از منظر فريقين مي باشد ؛ چرا كه يكي از مباحث مهم در فقه اسلامي احكام قواعد حاكم بر ديات است . فقه ديات داراي شقوق و فروع بسيار بوده از جمله تفاوت ميزان ديات مربوط به هر عضو ، تمايز بين ديات زن و مرد ، مقدار ديه حسب شدت آسيب هاي مختلف ، و ... كه باعث تفاوت برخي احكام آن از ديدگاه فريقين مي باشد . وجه اختلاف نيز اين است كه مباني كلامي و نيز منابع اجتهادي و مستندات اين قواعد در فقه اماميه و فقه اهل سنت (شافعي، مالكي ، حنبلي و حنفي) متفاوت است . فقيهان همه مذاهب اسلامي براي اثبات مشروعيت و وجوب ديه ، به قرآن ، سنّت و اجماع استناد كرده اند . موارد ديه شامل شتر ، گاو ، گوسفند ، دينار ، درهم ، حلّه مي باشد كه بين علماي شيعه و اهل سنت نظريههاي مختلفي دربارة مقدار ديه وجود دارد كه بين آن ها شباهت هايي به چشم ميخورد. نظريهها و اقوال مطرح شده را ميتوان در شش قسم مطرح كرد : 1- تخيير بين شش گزينه (شتر ، گاو ، گوسفند ، دينار ، درهم ، حلّه). 2- وجوب تعيين هركدام از اين اقسام بر طائفهاي از مردم . 3- تخيير بين چند قسم از اقسام شش گانه . 4- اصل بودن صد شتر در ديه و موضوعيت نداشتن هيچ يك از اقسام ديگر در آن. 5- اصل بودن دينار در ديه. 6- اصل بودن صد شتر در ديه و لحاظ ارزش آن در باقي اقسام ديه ، كه هر يك از فريقين براي اثبات هر يك از اين شش مورد ، مبنايي را بيان نموده است. مباحث اين نوشتار ، با استناد به آيات قرآن كريم و روايات معصومين و به روش توصيفي - تحليلي مورد بررسي قرارگرفته است .