پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده اراده و انگيزه در وجود انسان حقيقتي مدرّج و افزايش پذير است و اتّصاف به آن‌، ذاتي يا تصادفي نيست، البته اصل نيروي اراده و انگيزه در خلقت انسان موجود و ذاتي است وليكن نياز به تقويت دارد؛ به طوري كه فعليّت، بقاء و بالندگي آن وابسته به تلاش و مجاهدت آدمي است. با اين وصف بايد عوامل پيدايش، پايداري و تقويت آن مورد مطالعه و بررسي قرار گيرد.از اين رو پژوهش حاضر در پي يافتن پاسخي براي اين پرسش اساسي است كه آسيب شناسي ضعف انگيزه و سستي اراده در قرآن كريم و روايات چگونه مطرح شده است. دستاورد حاصل از پژوهش‌هاي انجام شده با روش توصيفي - تحليلي، دستيابي به اين مهم بوده است كه از منظر آيات و و روايات عواملي مانند: توجه بيش از حد به اميال نفساني، كم كاري، موسيقي، محيط و دوستان نامناسب، تلقين هاي منفي، كم همّتي، آرمان گرايي افراطي، ترس و عدم اعتماد به نفس، عدم پاسخگويي صحيح به غرايز، شكست هاي پيشين و ضعف هاي جسماني، موجب تضعيف انگيزه و سستي اراده مي‌گردند. ضعف انگيزه و سستي اراده پيامدهايي همچون تنبلي، افسردگي، عدم آرامش، اضطراب و تشويش خاطر، عدم اعتماد به نفس و... به همراه دارد. در آيات و روايات راهكارهايي براي مقابله با ضعف انگيزه و سستي اراده ذكر شده كه عبارتند از: تكريم و بزرگداشت شخصيّت، انذار و تبشير، معرفي الگو و اسوه سازي، ايجاد و افزايش معرفت و بصيرت، گذشت و بخشش، بيان تاريخ و سرگذشت اقوام پيشين، تكرار و القاء و ... توجه به اين راهكارها مي‌تواند موجب تقويت اراده و افزايش انگيزه شود.