پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

هدف اين نوشتار كه با عنوان قرآن ونقش پيامبران در شكوفايي عقل فراهم آمده ،تبيين رابطه قرآن ،عقل و پيامبران ونيز چگونگي شكوفاسازي وفعال نمودن عقل توسط رسولان الهي است. نويسنده ابتدا به چند بحث مقدماتي از قبيل معناي عقل، تعريف عقل، زمان تمليك عقل به انسان ، حدوث عقل پرداخته است، كه جهت فهم مباحث بعدي كاملا" ضروري به نظر مي رسد. سپس حقيقت عقل را به سه بخش تقسيم نموده ومراحل اختياري و غيراختياري آنرا تفكيك كرده است. پس از آن به رابطه پيامبران وعقل به طور كلي و حضرت محمد (صلي الله عليه واله) و عقل به طور جزئي پرداخته وثابت كرده كه عقل انسان اگرچه از جنس نور است، و نور مظهر لغيره است اما به سبب حجاب هايي كه آنرا مي پوشاند از كارايي ساقط شده و در بوته غفلت و فراموشي دفن مي شود. وظيفه پيامبران زدودن همين حجاب هاست و تعاليم ايشان همه همين هدف را دنبال مي كند . از اين رو آيات قرآن نيز پيوسته بشر را به اطاعت رسولان مي خواند تا به كمك آنان گوهر عقل از قوه به فعل درآمده و نورافشاني كند. همچنين نوشتاري حاضر بيان كرده است كه عقل و پيامبران هردو رسولان الهي هستند و هر دو در مرتبه حجيت مشترك بوده و تفكيك ناپذيرند.به اين معنا كه اگر يكي از ايشان كافي مي بود، نيازي به آفرينش ديگري نبود و هركدام از آنها بشر را به ديگري راهنمايي مي كند. نويسنده با استناد به آيات و روايات، بيان نموده كه هدف پيامبران شكوفايي وفعال سازي عقل است و اين مهم تحقق نمي پذيرد مگر با عملكرد عقل مدارانه يعني وارد كردن تعقل در افكار و رفتار و گفتار وقضاوت ها و ارزش گذاري هاي انسان و محوري ساختن جايگاه تعقل در حوزه عمل و زندگي ، در انتها آياتي كه مشتمل بر كلماتي از ريشه ع-ق-ل هستند، به اجمال مورد بررسي قرار گرفته اند.