پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قرآن، كتاب هدايت و سعادت است. در مسير هدايت و عبرت¬دهي از كارآمدترين روش جذب مخاطب و تاثيرگذاري، در قالب قصّه بهره¬گرفته¬است. سرگذشت بسياري از پيامبران در قالب قصّه بيان مي¬شود. قصّه¬هاي قرآن جزئي از وحي نازل بر پيامبرند و صبغه¬ي آسماني دارند. بر بشر فرود آمده¬اند تا مردم با آنها ارتباط برقرار كنند و از آنها پند بگيرند. خداوند سوره يوسف (علي‌نبيناوآله‌وعليه‌السلام) را زيباترين سرگذشت انبياء و احسن القصص دانسته است. اين قصّه جايگاهي مهم در عبرت¬دهي و بعد هنري در ميان قصّه¬هاي قرآن دارد. در اين قصّه، شيوه¬هاي پردازش و عناصر به عنوان ابزاري كارآمد در بيان آموزه¬هاي الهي به كار گرفته¬شده¬است. هدف قرآن از قصّه¬سرايي، سرگرمي نيست. با بهره¬مندي از عناصر ادبي و شيوه¬هاي¬ پردازش و روايت، بيان قصّه را با هدف عبرت¬دهي و هدايت¬گري زيبايي داده¬است. قصّه يوسف، تنها قصّه¬ي قرآن است كه به صورت منسجم و درهم تنيده بيان¬گرديده¬است. ساختار اين قصّه خطي است. رابطه علت و معلولي در آن وجود دارد. در اين قصّه، تمام عناصر ادبي و روايي براي تامين هدف قصّه، به شكلي هنرمندانه به كار¬ رفته¬است. اصلي ترين عناصر عبارتند از: انديشه، عاطفه، خيال، گفتگو، شخصيت-پردازي،‌ طرح و پي¬رنگ، كشمكش، زمان، مكان، صحنه، زاويه ديد يا ارائه. شيوه¬هاي زيباشناسانه قصّه به صورت كلي به زيبايي قصّه¬هاي قرآن و جزئي به زيبايي¬هاي محتواي و بلاغي در راستاي تبين ابعاد حقيقت زيبايي قصّه حضرت يوسف (علي‌نبيناوآله‌وعليه‌السلام) مي¬پردازد. آثار تربيتي زيادي در جاي جاي قصّه و در گذر حوادث آن عرضه مي¬شود. قصّه¬گو يا حاكي خداوند متعال است كه نمي¬خواهد تنها خيال محاكي را درگير نمايد؛ بلكه واقعيتي را بازگو مي¬كند كه در آن هيچ رخنه¬اي از خرافه راه ندارد. انديشه و محتوا در اين قصّه يك نگاه ديني دارد. پژوهشگر تلاش داشته با بيان تعريفي از قصّه و اهداف قصّه¬هاي قرآني وارد بحث شود. شيوه¬هاي زيباشناسانه قصّه حضرت يوسف (علي‌نبيناوآله‌وعليه‌السلام) را همراه با تبيين ابعاد زيبا شناختي قصّه¬هاي قرآن و قصّه حضرت يوسف (علي‌نبيناوآله‌وعليه‌السلام) را بيان نمايد. عناصر ادبي و روايي اين قصّه را به صورت جامع جمع¬آواري نموده و آثار تربيتي اين قصّه را در سه حيطه تربيت فردي، خانوادگي و اجتماعي با توجه به محوريت هدايت¬گري و عبرت دهي مورد بررسي قرار دهد. واژگان¬ كليدي: قصّه، عناصر قصّه، شيوه¬هاي پردازش قصّه، قصّه يوسف(علي نبينا و آله و عليه السلام)، آثارتربيتي