پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده يكي از مسائل مهم در حوزه‌ي قانون جامعه مجازات است فقها براي استنباط اين قوانين به مبنايي نيازمندند كه اين مبنا قرآن و روايت است لذا قواعدي را در اين باب بيان نموده‌اند اين قواعد كه جهت تدوين و اجرايي نمودن مجازات است بنام قواعد فقهيه است. در اين تحقيق قواعد فقهي‌ كه مستند قرآني دارد با استفاده از روش اسنادي بررسي شده كه پردازش اطلاعات به روش توصيفي است. اين قواعد قرآني در دو بخش عمومي و اختصاصي با توجه به موارد كاربرد و استثنائات آن مورد بررسي قرار گرفته است. از جمله قواعد در بخش عمومي قاعده اسقاط حق است كه مستند قرآني آن آيه 134 سوره آل عمران است كه هم در حوزه‌ي فقه جزا مانند جايي كه شخص از حق قصاص و ديه مي‌گذرد و هم در حوزه‌ي فقه مدني مانند جايي كه شخص عليه مردي مال مجهولي را ادعا كند و آن مرد به نفع مدعي بر آن مال اقرار كند و با او مصالحه كند به شي‌ء معلومي. در بخش اختصاصي قواعد مختص در باب مجازات بررسي‌شده است از جمله اين قواعد قاعده القصاص است. مستند قرآني آن آيه 179 سوره بقره است؛ كه طبق اين آيه خداوند حق قصاص را به زيان ديده مي‌دهد. در باب مجازات‌ها بيشتر مستندات روايي است البته تعدادي از فقها قواعدي كه ذكر كرده‌اند به قرآن استناد داده‌اند كه در اين تحقيق ذكر شده است. واژگان كليدي: قصاص، حدود، ديات