پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده انحطاط به معني پست شدن و فرود آمدن است. در مورد انسان هم يعني اينكه انسان پست و فرومايه مي‌شود و شيطان مي‌تواند در او نفوذ پيدا كند مراد از انحطاط انسان اين است كه چطور انسان سقوط مي‌كند انساني كه مي‌تواند در اعلي عليين باشد يك مرتبه به اسفل سافلين كشيده مي‌شود. انحطاط انسان از نظر قرآن عواملي دارد كه مي‌توان آن را به دو بخش عوامل دروني و بيروني تقسيم نمود. منظور از عوامل بيروني اموري مانند هواي نفس است كه انسان به جاي پيروي از خواسته‌هاي خداوند از خواهش‌هاي دل و غرايز خود پيروي كند و در اين ميان نظرات مفسر بزرگ و گرانسنگ علامه طباطبايي مي‌تواند راهگشاي جوانب مختلف بحث باشد، بنابر نظر ايشان در صورتي مي‌توانيم با هواي نفس مبارزه كنيم كه خدا را در همه حال با خود ببينيم او را ناظر و شاهد بر كارهاي خود بگيريم و در عمل هم پياده كنيم(كه اين جهاد اكبر است). و منظور از عوامل بيروني انحطاط اموري مانند دنيا و شيطان مي‌باشد از نظر علامه آيات مختلفي وجود دارد كه دنيا به خودي خود باعث سقوط انسان نمي‌شود بلكه اگر از دنيا براي رسيدن به ماديات استفاده شود و موجب غفلت از ياد خدا گردد اين دنيا مذموم است ولي اگر وسيله‌اي باشد براي رسيدن به تكامل انسان‌ها اين دنيا ممدوح پسنديده است. و راه‌هاي ريشه‌كن كردن حب دنيا و دنيادوستي در قرآن با عنايت به نظر علامه طباطبايي مي‌تواند انسان را در اين مسير پرهيز از دنياطلبي ياري فرمايد. يكي ديگر از عوامل بيروني انحطاط انسان شيطان است كه شيطان به هر موجود موذي و منحرف از راه حق گفته مي‌شود و اينكه شيطان گام به گام در انسان‌ها نفوذ پيدا مي‌كند و سعي مي‌كند از راه‌هاي مختلف در انسان‌ها وارد شود و او سعي مي‌كند افكار و انديشه‌هاي خود را به تدريج در ذهن انسان‌ها بكارد و شيوه‌هاي اغواگري شيطان و راه‌هاي مبارزه با آن با رويكردي به نظرات الميزان كه مي‌تواند انسان‌ها را از وسوسه‌ي شيطان در امان نگه دارد. اموري از قبيل دعا و توسل به خدا و اهل بيت: و استعاذه و توكل و اخلاص راهگشاي انسان‌هاست.