سؤالات پژوهش باید بر اساس اهداف پژوهش طراحی شوند كه عبارتند از:
1. سؤال موقعیت مبهمیاست كه در ذهن پژوهشگر ایجاد می‌شود و پژوهشگر درصدد شناسایی این موقعیت است؛
2. سؤال باید به صورت استفهامی باشد؛
3. سؤالات پژوهش در طول فرآیند پژوهش، قابلیت تغییر دارند.
انواع سؤالات
1. كانونی(مركزی): بررسی وضعیت یك پدیده به صورت جامع و كامل در نمونه یا جامعه؛
2. سؤالات پیش‌آیندی: عوامل مؤثر بر مفهوم مركزی؛
3. سؤالات پس‌آیندی: هدف این نوع سؤالات پی‌آمدهای مفهوم مركزی است؛
4. سؤالات فرآیندی: ارائه الگوی فرآیندی از مفهوم مركزی بر مبنای پیش‌آیندها و پس‌آیندها در باب موضوع پژوهش است.
البته سؤالات را می‌توان با رویكردهای دیگر نیز تقسیم كرد مانند:
الف) سؤالات توصیفی: به شرح و توصیف موضوع می‌پردازند. برای مثال، مفهوم ساختار دانش در دانشجویان چگونه است؟ عوامل آموزشی اجتماعی مؤثر بر ساختار دانش در دانشجویان چیست؟پی‌آمدهای آموزشییا اجتماعی مؤثر بر ساختار دانش در دانشجویان كدامند؟
ب) سؤالات استنباطی: یافته‌ها و برداشت‌های جدیدی است كه از دقت و تأمل پژوهشگر حاصل می‌شود. برای مثال، الگوی ساختار دانش در دانشجویان چگونه است؟ عوامل آموزشی و اجتماعی مؤثر بر ساختار دانش در دانشجویان كدامند؟
ضوابط و شاخصه‌های پرسش‌های تحقیق
1. واضح، روشن، محدود و بدون ابهام بودنمانند: تغییرات در سبك مدیریت در زندگی كاركنان سازمان چه نتایجیدارد؟
ایجاد پرسش بسیار گنگ است.معلوم نیست تغییرات از چه نوعی و منظور از زندگی كاركنان چیست؟ منظور زندگی شغلی، خانوادگی، اجتماعییا فرهنگی است و چه نوع از امكانات زندگی آنها مورد نظر است؟ تغییرات در سبك چیست؟ در سطوح مدیران عالی است یا میانی؟
2. دامنه فراگیری پرسش باید محدود باشد.
علل كاهش بهره‌وری در صنایع خودروسازیایران چیست؟
كرانه‌های این سؤال ابعاد بسیاری را در برمی‌گیرد و در نهایت، به نتایج كلی‌تر و غیر كاربردی‌تر می‌انجامد.
3. پرسش طولانی، مبهم و مفروضات آن متعدد و هدف آن مكرر نباشد،زیرا نمی‌توان اولویت تحقیق را تشخیص داد. بهتر است پرسش را به صورت صریح، بدون ابهام و كوتاه طرح كرد تا فهمیدن‌آن آسان باشد و به تشخیص هدف تحقیق كمك كند. بنابراین، سؤالِ«تا چه حد افزایش مشاركت كاركنان در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی به منظور افزایش تولید، نه صرفاً به دلیل ارتقای روحیه كاری و افزایش رضایت شغلی بر افزایش بهره‌وری و وجدان كاری تأثیر دارد؟»مناسب نیست.
4. امكان بررسی داشتن و قابلیت تبدیل به فرضیه شدن ـ عملی بودن را داشته باشد؛
آیا میان كارآیی مدیران واحدهای تولید بخش خصوصی و دولتی، تفاوت معناداری وجود دارد؟
این طرح به زمان طولانی و بودجه‌ای كلان نیاز دارد.محقق باید افزون بر صلاحیت علمی، از میزان وقت، پول و امكاناتی كه برای اجرای طرح تحقیق نیاز است، مطمئن باشد. بنابراین، مناسب نیست.
5. عدم تأكید بر قضاوت‌های اخلاقی، ارزشی و فلسفی؛
آیا نظام مالیاتی كشور ما از لحاظ اجتماعی عادلانه است؟
این پرسش درصدد نیست تا نظام مالیاتی را بررسی كند، بلكه می‌خواهد آن را از لحاظ ارزشی بررسی كند كه بیرون از صلاحیت علوم اجتماعی و مدیریت است؟
این پنج پرسش بر حسب اینكه مفهوم عدالت برای پاسخ‌گو چه باشد، كاملاً متفاوت است و این امر در مفاهمه ایجاد مشكل می‌كند. پس یك پرسش آغازی خوب نباید در پی صدور حكم اخلاقی باشد.
هدف پرسش آغازی قضاوت كردن نیست، بلكه فهمیدن است. (كیوی و دیگران،1373، ص24)
6. عدم تمركز بر پیش‌بینی‌های كلی؛
وضعیت آینده مدیریت سازمان‌های ایرانی چه خواهد شد؟
این مسئله بر یك پیش‌بینی كلی تأكید دارد كه با روش‌های تحقیق متداول در مدیریت قابل پاسخ‌گویی نیست و در حوزه تحلیل آینده‌نگرها قرار می‌گیرد.
7. به صورت سؤالی مطرح شدن؛
جهانی شدن تجارت بر فعالیت بخش صنعت ایران، تأثیر دارد؟
این جمله‌ای خبری است و به عنوان یك مسئله مطرح نشده تا درصدد پاسخ باشد؛در چنین حالتی محقق زمین‌گیر می‌شود و نمی‌داند به دنبال چه هدفی باید باشد.
8. توجه به رابطه بین حداقل دو مفهوم یا متغیر كلی؛
آیا به اجرای مدیریت مشاركتی نیاز است؟
در مسئله بالا رابطه‌ای مشاهده نمی‌شود.در نتیجه، مشخص نیست محقق در تحقیق خود كدام رابطه را بین چه متغیرهایی دنبال می‌كند.بنابراین، در پرسش اول، تا جایی كه ممكن است، باید روابط و نوع وابستگی بین دو یا چند متغیر را تعریف و روشن كنیم.(تاجداری،1369، ص30)
9. امكان اندازه‌گیری داشتن؛
در تحقیقات تجربی، مسئله تحقیق باید قابل بررسی و به سخنی دقیق‌تر، قابل اندازه‌گیری باشد؛یعنی افزون بر روابط متغیرهای مورد نظر باید به قابل اندازه‌گیری بودن آنها نیز توجه كرد. هنگامی كه ما علم را محدود به مجموعه دانستنی‌های قابل اندازه‌گیری می‌كنیم، خواه ناخواه، بسیاری از مسائل فلسفی و متافیزیكی، با تمام جاذبه و اهمیتشان از گستره علوم قابل اندازه‌گیری و مشاهده خارج می‌شود، مانند جوهر، هستی، وجود، ماهیت و نظایر آن.
از این رو، باید مسئله تحقیق حل‌شدنی و از طریق روش‌های تجربی، قابل آزمایش باشد. (هومن،1373، ص22) برای نمونه، ذهنیت فلسفی ـ تاریخی مدیران ایران چگونه شكل می‌گیرد؟ این مسئله قابل بررسی نیست.