بسمه تعالی
در ارتباط با بندهای مربوط به کمیسیون طرح و برنامه و ارتباطات نخستین هم اندیشی شوراهای علمی و پژوهشی مدیریت های استانی در نهم و دهم اسفند 1393، مطالب زیر به عرض می رسد:
1-پژوهش باید دارای یک نظام باشد و نظام پژوهش لازم است جامع، فراگیر، نظام مند، واقع بینانه، نیازمحور، دارای چشم انداز و مطابق شرایط، امکانات و ظرفیت واحدهای آموزشی و تربیتی باشد. و به طور جد از نگاه های ظاهری، اداری صرف، افراط، متفرقه و بون کار کارشناسی پرهیز شود.
2-در بحث پژوهش عوامل و مولفه های زیادی دخیل و اثرگذار است که همه آن ها باید مناسب وزن و اثرگذاری خود، مورد توجه قرار گیرند؛ یعنی باید برای توفیق در پژوهش به همه الزامات آن توجه شود. از جمله:
1-تعیین ضوابط و نظام آئین نامه ای شفاف، به روز، مطابق با واقعیات، هماهنگ و ثابت در کل حوزه.
2-شکل دهی یک فضای روحی و روانی مساعد برای پرداختن به کارهای پژوهشی، ایجاد فضای رقابتی در بین نیروهای میدانی، چالشی نمودن علمی حوزه، تشکیل پرونده انفرادی طلاب.
3- بیان جایگاه، اهمیت و آثار اجتماعی و معنوی پژوهش، بیان آثار محسوس و کاربردی فعالیت های کلان پژوهشی و نشان دادن محسوس آن به طلاب.
4-فراهم نمودن امکانات لازم همانند: اعتبار مالی، تجهیزات سخت افزاری، نیروی انسانی.
5-توجه به جایگاه پایه و بنیادی پژوهش در طلبگی و... ، دیدن پژوهش در متن آموزش و فعالیت ها (حتی در آموزش متن محور)
یاد دادن انجام امور پژوهشی (به صورت نظری و عملی) به همه طلاب، که هر طلبه ای بتواند در صورت تمایل، انجام دهد.
6-تقید عملی به اهمیت و منزلت پژوهش با بها دادن و دیدن کارهای پژوهشی، احترام واقعی به پژوهشگر و تشویق او مناسب فضا و شرایط.
7-ساماندهی نیروهای مرتبط و تربیت مناسب آن ها، توجیه و آگاه سازی همه نیروها از قبیل : (کادر اجرایی مدرسه، معاونان پژوهش، اساتید درس روش تحقیق، اساتید راهنما، مشاور و داور، طلاب، اساتید دروس)
8-راهبری و نظارت مستمر، منظم، هدفمند، واقع بینانه امور تا تثبیت و نهادینه شدن.
9-توجه و تقویت و مدیریت فعالیت های پیرامونی مرتبط مثل برگزاری جلسات نقد علمی، کرسی های آزاداندیشی، نظریه پردازی، تحقیقات تکلیفی درسی، مقالات آزاد، توجه به تقویت امور تحقیقات پایانی و پایان نامه ها در همه زمینه ها، کانون ها، هسته ها، شورای علمی و پژوهشی و...
10-دادن اختیارات هوشمندانه و حتی مدیریت شده به مدیریت های استانی در میزان و نحوه هزینه اعتبارات و جذب و چینش نیروهای فرهیخته و مناسب.
11-تهیه ساز وکار مناسب اداری و آئین نامه ای برای الزام کادر اجرایی و اداری مدارس به همکاری و همراهی لازم با مدیریت ها و ایجاد هماهنگی بین همه نیروهای ستاد و صفی
12-علاوه بر دیدن پست مستقل معاونت پژوهش در مدیریت ها، امکان استفاده ساعتی و پروژه ای از افراد توانمند فراهم شود.
3-ضمناً در ارتباط با شوراهای علمی و پژوهشی موارد پیشنهاد می گردد.
1-جایگاه شوراهای علمی پژوهشی در مدارس به طور مناسب و شفاف تبیین گردد؛ گاهی مصوبات شوراها، از سوی مدیران نادیده گرفته می شود. برای اثرگذاری بیشتر شوراها در امر پژوهش نیاز است ابتدا جایگاه این شورا در بین مدیران مدارس اصلاح گردد و مدیران آن را به عنوان اصل ضروری در پژوهش بپذیرند.
2-در برخی محورهای تعریف شده برای فعالیت شوراها از جمله امضای تفاهم نامه با سایر ارگان ها، نیاز است تا مرکز مدیریت، نمونه تفاهم نامه ها را فراهم نماید تا علاوه بر عمل نمودن براساس قوانین مرکز، مقدار و نحوه تعامل با ارگان ها بیش از پیش مشخص گردد.
3-مناسب است در برخی موارد از جمله انتخاب اساتید داور، راهنما و ... محدوده اختیارات شوراها افزایش یابد تا شورا براساس شرایط حاکم بر استان و حتی شرایط استاد معرفی شده قادر به تصمیم گیری باشد. در این صورت شرایط برای انتخاب اساتید صلاحیت داری که به دلیل دارا نبودن برخی شرایط امکان بهره مندی از آنان وجود ندارد، فراهم می گردد.
4-جهت بالا بردن سطح آگاهی شوراها از فعالیت های استان ها، می توان ماهنامه الکترونیکی راه اندازی نمود که در آن علاوه بر بیان خبرهای مربوط به شوراهای علمی- پژوهشی، ابتکارات شوراها نیز بررسی و در برخی موارد نقد گردد. از سوی دیگر می توان جهت یکدست نمودن فعالیت های شوراها، اطلاعاتی خاص مثل آموزش، بیان موضوعات روز و پرچالش برای استفاده و برنامه ریزی در اجرای همایش ها، کرسی های آزاداندیشی و... را در این ماهنامه یا فصلنامه گنجاند.
5-مناسب است خود مرکز در برخی مواقع زمینه تسهیل برخی فعالیت های شوراها را فراهم نماید. مثلاً موسساتی را که در قم و یا شهرهای دیگر آماده همکاری و تعامل با حوزه ها هستند را معرفی و زمینه همکاری را نیز مشخص نماید و به اطلاع مدیریت ها برساند.
6-با توجه به اینکه مسابقات پژوهشی در نظر گرفته شده از سوی مرکز مثل رشد، بانوی کرامت و علامه حلی به صورت همزمان اعلام می گردد، حجم کاری بسیاری در نیمه اول سال به طلاب و اساتید وارد می شود، در حالی که در نیمه دوم سال عملاً مسابقه و فعالیت پژوهشی برنامه ریزی نشده است. بهتر است مرکز، برنامه ریزی امر پژوهش را به گونه ای انجام دهد تا ترافیک کار پژوهشی در تمام سال پراکنده باشد. (ضمناً پیشنهاد می شود تا برای موسسات آموزش عالی نیز مسابقات گروهی همانند رشد، برنامه ریزی گردد، تا طلاب سطح 3 نیز از پژوهش های گروهی بی بهره نباشند.)
