راضیه رضایی
سمیه پالیزوان ، مریم کریمی، اشرف انصاری، فاطمه ساکی
اعضای هسته پژوهشی رهاورد پژوهش مدرسه علمیه فاطمیه(س)الیگودرز،لرستان
استاد راهنما: دکتر عبدالله محرابی
زمستان 1392
چکیده
رسیدن به آرامش و سلامت روان حقَ و خواسته ی هر انسانی است، که زندگی در پرتو آن سیر طبیعی خود را طی می کند. اخلال در امنیت روانی خطرات جبران ناپذیری را به دنبال دارد. بشر امروز بیش از هر زمانی از اضطراب و نا امنی روانی رنج می برد و برای رهایی از آن به آئین های نوظهور و عرفان های کاذب ،داروهای شیمیایی و یا تخدیری روی آورده است. تنها راه رسیدن به آرامش و سلامت روان را باید در دین الهی و وحی مصون از تحریف جستجو کرد.دین تنها منبع قابل اعتمادی است که منطبق با نیازهای فطری انسان است. تئوری های دینی در بعد نظری به زندگی انسان معنا می بخشد و او را از بی هویتی و تسلیم که مهمترین معضل معرفتی انسان و پایه ی همه ی اضطراب ها و نا امنی های روانی است، نجات می دهد. حضور دین در زندگی معرفت بخش، هدف آفرین، مسئولیت زا و نشاط آور است و این امور از مبانی سلامت روانی انسان است. در بعد عملی نیز آموزه های دین و باید و نبایدهای شریعت مبتنی بر مصالح و مفاسد ابعاد فردی واجتماعی، مادی ومعنوی و... انسان است.احکام دینی برخلاف قوانین بشری(که تک بعدی هستند)از جامعیَت لازم برخوردارند و به بعد روحی و امنیَت روانی انسان عنایت ویژه ای دارند. لذا تبیین صحیح دین وحضور دین در زندگی(دین مداری)تنها راه تامین سلامت روانی انسان است.
واژگان کلیدی: انسان، دین، سلامت روان، روان، دینمدار.
نتیجه گیری:
اساسی ترین و نخستین آموزه ی پیامبران الهی متوجّه ساختن انسان به مقوله ی ایمان به خدا و توحید و بندگی اوست، و اصلی ترین رکن دین که همان ایمان به خداست سبب می شود انسان از نگرانی و تشویش خاطر در امان بماند. هم چنین او را به پایداری در برابر رویدادهای زندگی رهنمون سازد.
در جهان امروز علی رغم پیشرفت های شگرف و گوناگونی که در تمام زمینه های اقتصادی، اجتماعی و از جمله علوم رخ داده است، بشر نتوانسته مشکلات روحی و روانی خود را مانند اضطراب، افسردگی، فشارهای روانی، پوچ گرایی و بی معنی بودن زندگی و استرس و...را درمان کند. چنین به نظر می رسد که انسان امروزه هویّت اصلی خود را از دست داده و از خود بیگانه شده است، و علوم جدید نتوانسته پناهگاه امن انسان باشد. نمونه ی عینی آن را در برخی از کشورهایی که به لحاظ علمی و صنعتی سرآمد دیگر کشورها ی جهان هستند را می توان مشاهده کرد که با مشکلات و آسیب های روانی متعدّدی روبرو هستند.
در اینجاست که اهمیّت دین بر ما آشکار می شود؛ زیرا بی توجّهی و غفلت از نقش دین و تعلیمات دین بهداشت روانی و درمان بیماری های روانی امری غیر علمی و غیر منصفانه است. از آن جا که دین بر اساس نیازهای فطری بشر استوار است، همین مساله خود به عنوان اصلی ترین عامل تامین روانی و احساس خود ارزشمندی می باشد. در این بین پایبندی به برخی اصول نظیر اعتقادات، اخلاقیّات و احکام جزء ضروری ترین گام هایی است که هر فرد باید آن را مورد توجّه و عمل قرار دهد، چرا که در این حین انجام فریضه های دینی فارغ از نام و نوع دین، احساس امنیّت و آرامش روانی حاصل می گردد. لذا دین در راستای تحقق نیازهای جسمی و روحی بشر گام برداشته پس انسان با دین مداری و التزام به دین می تواند با آرامش و نشاط به انجام اعمال و وظایف دینی به کمال و سعادت برسد.
منابع وماخذ:
قرآن کریم
نهج البلاغه(1384)،ترجمه محمد دشتی، قم: موسسه تحقیقاتی امیرالمومنین(ع).
1. آذربایجانی، مسعود(1383)، سنجش دینداری(تهیّه وساخت آزمون جهت گیری مذهبی با تکیه براسلام)،قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
2. ابراهیم زاده آملی ،عبدالله(1383)، دین شناسی، قم: یاقوت .
3. ابن بابویه،محمدبن علی (1398)، التوحید، قم: انتشارات جامعه مدرسین .
4. احسائی ، ابن ابی جمهور (1405ه)، عوالی اللآلی، قم: انتشارات سیدالشهداء .
5. اسماعیلی یزدی، عباس(1382)، فرهنگ اخلاق(چاپ دوم)قم: مسجدمقدس صاحب الزمان.
6. الماسی، علی(1384)، ذکر از دیدگاه قرآن وسنّت ، قم: شکوری.
7. امامی ،محمدجعفر(1368)، راه غلبه برنگرانی ها وناامیدیها، قم: نسل جوان.
8. انصاریان ،حسین(1381)،شرح دعای کمیل، قم: دارالعرفان.
9. پاینده،ابوالقاسم(1382)، نهج الفصاحه(چاپ چهارم)، تهران:دنیای دانش.
10. پسندیده ،عباس(1384) ، رضایت از زندگی،قم: دارالحدیث.
11. پورافکاری،نصرت الله(1373)، فرهنگ جامع روانشناسی پزشکی-انگلیسی به فارسی،تهران: فرهنگ معاصر.
12. تمیمی آمدی ،عبدالواحد بن محمد(1366)، غررالحکم، قم: انتشارات دفتر تبلیغات.
13. جعفری،محمدتقی(1386)،جبرواختیار، تهران: موسسه تدوین ونشرآثارعلامه جعفری.
14. جمعی ازنویسندگان زیرنظرمحمودفتحعلی(1385)، انسان راه ،راهنماشناسی ،قم: موسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی(رحمه الله).
15. جیمز،ویلیام ، دین و روان(1372)، ترجمه مهدی قائنی، تهران: شرکت سهامی.
16. حرعاملی،محمدبن حسن(1409)، وسایل الشیعه، قم: موسسه آل البیت.
17. حسینی همدانی،محمدحسین(1404)،انوار درخشان، تهران: کتابفروشی لطفی.
18. خمینی، روح الله(1385) ، شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم ونشر آثار امام (رحمه الله).
19. دستغیب ، عبدالحسین ، گناهان کبیره(1362)، تهران: ناشرمحمد ضرابی.
20. دورانت ،ویل (1370)، درآمدی برتاریخ تمدن ،جمع مترجمین ،تهران: سازمان انتشارات وآموزش انقلاب اسلامی .
21. راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1383)، مفردات راغب، ترجمه غلام رضا خسروی حسینی ،تهران: مرتضوی
22. سبحانی ، جعفر(1385)، سرنوشت از دیدگاه علم وفلسفه ،قم: موسسه امام صادق(علیه السّلام).
23. سبحانی نیا ، محمد(1387) ، جوان واعتماد به نفس، قم: بوستان کتاب.
24. شاکرین ، حمیدرضا (1387)، دین شناسی، قم : نشر معارف.
25. شبّر، عبدالله(1374) ،ترجمه کتاب الاخلاق، ترجمه محمدرضاجباران ، قم: هجرت .
26. صانعی، صفدر(1350)، آرامش روانی و مذهب، اصفهان: کتابفروشی ثقفی.
27. صمدی،علی اکبر(1385)، آثارگناهان در زندگی وراه جبران آن، قم: انتشارات مسجدمقدس جمکران.
28. طباطبایی، محمدحسین(1388)، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
29. طبرسی، حسن بن فضل (بی تا )، مکارم الاخلاق، ترجمه محمدمیرباقری، تهران: نشر فراهانی.
30. طیب ، عبدالحسین(1378)، اطیب البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: انتشارات اسلام.
31. عابدینی ، عظیم(1388)، گفتار نراقی ،قم: بوستان کتاب.
32. فروم ، اریک ، بحران روانکاوی (1374)،ترجمه اکبرتبریزی ، تهران : انتشارات فیروزه.
33. فقیه نیریزی،میراحمد(1390)، انوار هدایت ، قم: انتشارات علی بن ابیطالب .
34. فلسفی،محمدتقی،الحدیث(1368)،تهران: دفترنشرفرهنگ اسلامی.
35. قرائتی، محسن(1374)، تفسیر نور، قم: انتشارات در راه حقَ.
36. قرشی، علی اکبر(1352)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
37. کاشانی ، محسن(1379) ، راه روشن ، ترجمه عبدالعلی صاحبی، مشهد: آستان قدس.
38. کلینی، محمدبن یعقوب(1365) ، اصول کافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
39. گیلانی ،عبدالرزاق(1377)،مصباح الشریعه، تهران: پیام حقّ.
40. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوارالجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار(1404)،تهران،نشراسلامیه.
41. محمدی ری شهری،محمد(1377)، میزان الحکمه،قم: دارالحدیث.
42. مصباح یزدی، محمد تقی (1385)، آیین پرواز، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله).
43. مصباح یزدی، محمد تقی(1377)، آموزش عقاید، تهران:شرکت چاپ ونشر بین الملل .
44. مطهری ، مرتضی(1375)، انسان وایمان، تهران: صدرا .
45. مطهری ، مرتضی(1367) ، فلسفه اخلاق ، تهران: صدرا.
46. ------،-----(1380)، عقایدالامامیه،ترجمه علیرضامسجدجامعی، تهران: وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.
47. مظفر، محمدرضا (1374)، مسایل اعتقادی از دیدگاه تشیع ، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی ، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
48. معین ، محمد (1386)، فرهنگ فارسی معین، تهران: انتشارات نامن.
49. مکارم شیرازی ، ناصر (1390)، انوار هدایت ، قم: انتشارات امام علی(علیه السّلام).
50. ----------،---- (1386)، تفسیرنمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
51. نراقی ، احمد(1388) ، معراج السعاده، قم: نشر جمال.
52. نراقی، مهدی (1390)،گزیده علم اخلاق اسلامی(ترجمه جامع السعادات)،ترجمه جلال الدین مجتبوی ، تهران : حکمت .
53. نوری طبرسی ، میرزاحسین(1408)، مستدرک الوسائل، قم: موسسه آل البیت علیهم السّلام.
54. همیلتون ، ملکم(1377)، جامعه شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشرموسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
55. هیک، جان (1372)، فلسفه دین، ترجمه بهرام راد ، تهران: انتشارات بین المللی الهدی .
