پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده:

 یکی از مسائل بسیار مهم در زندگی هرانساني احساس مسئوليت  در قبال فرزندان و اهتمام در ادب‌آموزی آنان است. از تدابیر مهمی که در شکل‌گیری و بازسازی  صحیح رفتار فرزندان می‌توان از آن استفاده کرد، تشویق و تنبیه است.

 با توجه به اهمیت فوق‌العاده تشویق وتنبیه و نیازکودک به آن، در همة  زمان‌ها و نیزجلوگیری از آثار نامطلوب آن که در نتیجة به‌کارگیری شیوه نادرست تشویق و تنبیه ایجاد می‌شود، لازم است که والدین و مربیان شیوه‌های صحیح تشویق و تنبیه را آموخته تا با استفاده از آن فرزندان خود را در رسیدن به کمال یاری نمايند. هدف از نگارش مقاله، تبیین، بیان مصادیق و روش‌ها و اصلاح شیوه‌های نادرست تشویق و تنبیه می‌باشد. از جمله روش‌های تشویق می‌توان به تشویق زبانی، عملی و توجه عاطفی اشاره کرد، که دارای آداب و ویژگی‌هایی نیز می‌باشد که برخی از آنها عبارتنداز؛ متناسب بودن با عمل، اغراق آمیز نبودن و همراه بودن با توجه و تبیین و... . تنبیه به دو روش بدنی و غیر بدنی انجام می‌شود. از جمله ویژگی‌های تنبیه و تشویق می‌توان به دائمی نبودن، متناسب بودن با عمل و حالت مقایسه‌ای نداشتن اشاره کرد. تشویق و تنبیه اصولی و روشمند، آثار مثبتی از قبیل احیای شخصیت فرد، تقویت و شکوفایی استعداد و ایجاد اعتماد به‌نفس و پیامدهای منفی همانند، ایجاد اختلالات روانی و رفتاری و گوشه‌گیری خواهد داشت. برای جلوگیری از آسیب‌های منفی تشویق و تنبیه باید از راهکارهای اصلاحی از قبیل مقدم نمودن تشویق بر تنبیه، در نظر گرفتن تفاوت‌های فردی و توجه نمودن به هدایت وآموزش صحیح قبل از تنبیه را استفاده کرد.

 

کلید واژه‌ها: تشویق، تنبیه، اسلام، رشوه، اعتماد به‌نفس، خلاقیت، تعادل روحی.