ندامت در صحیفه سجادیه
پری ناز رومینا
عشرت کریمی نژاد،زهرا برغمدی ، فرشته اکبری نیا ،راضیه اسد زاده ، مهربان محمدی ، مرضیه پارسا نسب
اعضای هسته پژوهشی مینای سعادت مدرسه فاطمیه(س) یاسوج ، کهگیلویه و بویر احمد
استاد راهنما:حجه الاسلام حافظ ثابت
تابستان 1392
چکیده
ندامت و پشیمانی از گناه از زمینه های بازگشت بندگان به سوی خداوند است، این مسأله در آیات و روایات به طور دقیق روشن و تبیین شده ست، اما در این مجموعه با تکیه بر صحیفه سجادیه این مسأله بررسی شده تا جایگاه و چگونگی آن در بیانات امام سجاد علیه السلام روشن شود، و به طور خاص روشن گردد حقیقت این مسأله و اهمیت آن چیست.
البته با توجه به اینکه در عبارات صحیفه سجادیه ندامت و توبه در هم تنیده شده و گاهاً مترادف قلمداد شده اند، این دو موضوع با هم بررسی شده اند.
این تحقیق به شیوه کتابخانه ای و به روش تحلیلی – توصیفی با توجه به منابع معتبر و اصلی مورد بررسی واقع شده است، ابعاد مهم آن عبارتند از: معنا شناسی مفاهیم، جایگاه ندامت و توبه در صحیفه سجادیه، زمینه ها، شرایط، موانع و آثار آن.
واژگان کلیدی: ندامت، پشیمانی، توبه، عفو، صحیفه سجادیه، امام سجاد علیه السلام، دعا.
نتیجه گیری
ندامت و توبه یکی از مسائل اخلاقی–اعتقادی است که در صحیفه سجادیه در فرازهای متعددی مورد تذکر قرار گرفته است و در برخی فرازها به معنای خود توبه و در برخی دیگر زمینه و مقدمه ت.به است، به این صورت که وقتی انسان عامی به سوی خدا بازگشت می کند که از انجام گناه پشیمان و نادم شده باشد.
از مسائل مورد توجه در رابطه با ندامت و توبه زمینه ها و شرایطی است که بدون این مسایل توبه حاصل نمی شود، از جمله: انقلاب درونی، مطیع خداوند بوودن، ترک همه گناهان. مراحلی نیز ذکر شده است ، از جمله حمد خدا، بیان فقر ذاتی ، تضرع و .... .
ندنامت به دنبال توبه دو حالت دارد یا حاصل می شود که وسیله فلاح و رستگاری و قرب الهی است و یا حاصل نمی شود که باعث تداوم نابودی و هلاکت انسان است.
منابع و مآخذ
1. قرآن کریم، ترجمه: مهدی الهی قمشه ای، چاپ سوم، قم، لقاء، 1381.
2. نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم بقیه الله، 1388.
3.انصاریان، محمد حسین، شرح صحیفه سجادیه، نرم افزار جامع صحیفه سجادیه، قم، موسسه نرم افزاری کوثر، ، بی تا.
4. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۲.
5. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، قم، مکتب مرتضویه، 1362.
6. پور قاسمیان، بی نام، مقاله بررسی معنای لغوی توبه، سایت اندیشه برتر.
poorghasem90.blogfa.com
7. ضیاء آبادی، محمد، توبه (شرحی از دعای سی و یکم صحیفه سجادیه)، قم، بی تا.
8. طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه: محمد باقر موسوی، 29جلدی، ، چاپ دوم، قم، نشر بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی، 1363.
9. فهری، احمد ، شرح صحیفه سجادیه، چاپ دوم، قم، اسوه، 1375.
10. فیض الاسلام، علی نقی، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، چاپ پنجم، قم، فقیه، 1379.
11. قریشی، علی اکبر، قاموس قرآن، چاپ یازدهم، تهران، داراکتب الاسلامیه، 1386.
12. قرائتي محسن ، گناه شناسي، قم، بوستان کتاب، 1388.
13. کافی، کلینی، اصول کافی ، چاپ چهارم، قم، اسوه، 4 جلدی،1379.
14. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، چاپ پنجم، قم، دارلکتاب اسلامیه ، 110 جلدی، 1382 .
15. مصطفوی، حسن، التحقیق و کلمات القرآن، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1374.
16. مطهری، مزتضی، آزادی معنوی، چاپ ،19، تهران، صدرا، 1378.
17. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، چاپ هفتم، تهران، امیر کبیر، 6 جلدی، ، 1364.
18. مغنیه، محمد جواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دارالکتب اسلامیه،1386.
19. ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، چهار جلدی، قم، بوستان کتاب، 1383
20. نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، مترجم کریم فیض، قم، انتشارات قائم آل محمد. بی تا.